Εδώ θα βρείτε ένα μωσαϊκό θεμάτων . Κλείσαμε 10ετία και γι αυτό κάποιες αναρτήσεις έχουν αλλοιωθεί.
Οι σελίδες που αναφέρω είναι τα νέα μου ιστολόγια που αλληλοστηρίζονται με αυτό εδώ το παλιό ... Σας ευχαριστώ!
Μπορεί
το καλοκαίρι να έχει μπει για τα καλά, να έχουμε ξεχάσει το Πάσχα γιατί
φέτος μας έπεσε νωρίς, και την νηστεία πριν από αυτό, όσοι νηστεύετε
όλη την Σαρακοστή νομίζω ότι σας μένει αξέχαστο, αλλά για άλλη μια φορά
μια τέτοια περίοδος είναι…
Μπορεί το καλοκαίρι να έχει μπει για τα καλά, να έχουμε ξεχάσει το
Πάσχα γιατί φέτος μας έπεσε νωρίς, και την νηστεία πριν από αυτό, όσοι
νηστεύετε όλη την Σαρακοστή νομίζω ότι σας μένει αξέχαστο, αλλά για άλλη
μια φορά μια τέτοια περίοδος είναι προ των πυλών. Αυτή του 15αυγουστου ή
«Το Πάσχα του Καλοκαιριού» όπως ονομάζεται. Πριν όμως εξερευνήσουμε
αυτή την περίοδο, τι επιτρέπεται και τι όχι ας δούμε κάποιους γενικούς
κανόνες της νηστείας. Αρχικά η νηστεία, πέραν της θρησκευτικής σημασίας (όχι μόνο για τον
χριστιανισμό αλλά και για τις υπόλοιπες θρησκείες), κάνει και πολύ καλό
στο σώμα μας καθώς είναι μια ευκαιρία αποτοξίνωσης του οργανισμού μας.
Ακολουθώντας κάποιους κανόνες εξασφαλίζουμε την καλή μας υγεία κατά την
διάρκεια της. Τηρώντας μια νηστεία συνήθως απέχουμε άπ’ όλα τα ζωικά προϊόντα
(γαλακτοκομικά, κρέας και τις περισσότερες φορές και από το ψάρι). Με
αυτό τον τρόπο προκειμένου να «χορτάσουμε» καταναλώνουμε περισσότερα
λαχανικά, όσπρια, φρούτα τα οποία να μην ξεχνάμε ότι κάνουν πάρα που
καλό στον οργανισμό μας καθώς περιέχουν, πολλές βιταμίνες, ιχνοστοιχεία,
αντιοξιδωτικά, υδατάνδρακες και βέβαια φυτικές ίνες. Άλλα είδη που καλό
θα ήταν, σε μικρές ποσότητες να καταναλώνουμε προκειμένου η διατροφή
μας κατά την διάρκεια της νηστεία να θεωρείται επαρκείς σε διατροφικά
στοιχεία είναι ξηροί καρποί και δημητριακά. Σε αυτό το σημείο θα πρέπει να θυμίσουμε ότι κατά την διάρκεια της
νηστείας δεν τρωμε παραπάνω καθώς η εντύπωση που έχουμε ότι επειδή
κάποιο προϊόν είναι νηστίμο άρα δεν παχαίνει είναι λανθασμένη. Προσοχή
επίσης θα πρέπει να δίνουμε στην κατανάλωση των θαλασσινών καθώς το
ωραιότατο κατά τα’ άλλα χταποδάκι ή οι υπέροχες γαρίδες που μας γνέφουν
αυτές τις περιόδους και όχι μόνο να καταναλώσουμε δεν είναι αθώα λόγω
της χοληστερόλης και της αυξημένης ποσότητας νατρίου που περιέχουν.
Βέβαια η χοληστερόλη είναι η αποκαλούμενη καλή που μας επιβαρύνει
λιγότερο από αυτή που περιέχουν τα κορεσμένα λιπαρά. Τέλος τα λαχανικά που θα πρέπει να μην παραλείπουμε θα πρέπει να
περιέχουν σίδηρο (κοινώς τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά). Καλό δε είναι
αυτά τα λαχανικά να συνδυάζονται με όσπρια και φρούτα πλούσια σε
βιταμίνη C για την καλύτερη απορρόφηση του σιδήρου.
Νηστεία του Δεκαπενταύγουστου
Η διάρκεια της συγκεκριμένης νηστείας είναι από την 01 Αυγούστου έως και τις 14 Αυγούστου.
Τα είδη που νηστεύουμε είναι:
1. Κρέας
2. Γαλακτοκομικά
3. Ψάρι (με εξαίρεση την γιορτή του Σωτήρος στις 06 Αυγούστου)
4. Λάδι (επιτρέπεται μόνο το Σάββατο και την Κυριακή)
5. Αλκοόλ (ισχύει ότι και για το λάδι) Εάν η 15 Αυγούστου πέφτει Τετάρτη ή Παρασκευή επιτρέπεται το ψάρι αλλά όχι το κρέας.
Κατά την παράδοση, μόλις η Παναγία πληροφορήθηκε τον επικείμενο θάνατό
της, προσευχήθηκε στο Όρος των Ελαιών, ετοιμάστηκε και ενημέρωσε και
τους Αποστόλους. Κατά την ημέρα της Κοίμησης επειδή δεν ήταν όλοι οι
Απόστολοι στα Ιεροσόλυμα, μια νεφέλη τους άρπαξε και τους έφερε κοντά
της. Την τοποθέτησαν στο μνήμα της Γεσθημανής και μετά από τρεις μέρες ο
τάφος ήταν άδειο, καθώς η Παναγία ανελήφθη στους ουρανούς.
Αρχικά η νηστεία αυτή ήταν χωρισμένη σε δύο περιόδους, μία περίοδος
μέχρι την Μεταμόρφωση του Σωτήρος και μία περίοδος από την Μεταμόρφωση
του Σωτήρος μέχρι την κοίμηση της Θεοτόκου. Οι δύο αυτές νηστείες
ενώθηκαν τον 10ο αιώνα. http://ucook.gr
Η
εφημερίδα Guardian βρέθηκε εκεί για ένα μεγάλο φωτογραφικό οδοιπορικό
στο Άγιον Όρος και μεταξύ άλλων επισκέφθηκε και τους ερημίτες στα
Κατουνάκια.
Το Άγιον Όρος, φιλοξενεί μία από τις παλαιότερες μοναστικές κοινότητες στη Γη.
Το βουνό κατοικήθηκε από τους αρχαίους χρόνους και είναι γνωστό για
τη σχεδόν 1800χρονη συνεχή χριστιανική του παρουσία και τις μακρές
ιστορικές μοναστικές παραδόσεις του, οι οποίες χρονολογούνται
τουλάχιστον από τον 9ο αιώνα.
Στα μοναστήρια, πάνω από δύο χιλιάδες μοναχοί ζουν μια ασκητική ζωή, απομονωμένη από τον υπόλοιπο κόσμο.
Στα Καρούλια οι ασκητές ζουν σαν τα πουλιά. Μένουν σε αυτοσχέδια
σπίτια στην άκρη των γκρεμών, δεν καλλιεργούν και δεν αποθηκεύουν
τίποτα, και τρέφονται με ό,τι βρουν – ό,τι τους στείλει ο Θεός.
Ένας απόκρημνος ορεινός όγκος τα Καρούλια και εκεί, μια χούφτα
μοναχών έχουν χτίσει μικρά σπιτάκια που κρέμονται επισφαλώς στην άκρη
του βράχου με τα κύματα να γλύφουν τα βράχια μερικά μέτρα πιο κάτω.
Οι ξύλινες σκάλες που είναι καρφωμένες στα βράχια, χρησιμεύουν στους ερημίτες για να ανέβουν και να κατέβουν το βουνό.
Μερικοί από αυτούς τους μοναχούς, ειδικά εκείνοι που είναι γέροι και
αδύναμοι, δεν έχουν εγκαταλείψει το βουνό εδώ και 60 χρόνια!
Τα οστά του μοναχού που κατοικούσε σε αυτό το κελί φυλάσσονται σε
ασημένιο κουτί. Συνηθίζεται, ο μοναχός ακόμη και μετά τον θάνατο του να
παραμένει στον χώρο που έζησε.
Αυτή η ζωή είναι ένα χαστούκι στον δικό μας σύγχρονο τρόπο ζωής.
www.monastiriaka.gr Εορτάζει στις 1 Αυγούστου Αγία Ελέσα Οσιομάρτυς που μαρτύρησε στα Κύθηρα.
Η Αγία Ελέσα γεννήθηκε στην Πελοπόννησο. Ο πατέρας της ήταν ένας
πλούσιος άρχοντας Έλληνας, αλλά ειδωλολάτρης και ονομαζόταν Ελλάδιος. Η
μητέρα της όμως, Ευγενία, ήταν μια αγία γυναίκα με πολλές αρετές και
πλούσια χαρίσματα. Δεν είχε παιδιά και γι’ αυτό παρακάλεσε τον Θεό να
την λυπηθεί και να την αξιώσει να γεννήσει ένα παιδί. Μια μέρα ενώ
βρισκόταν μόνη στο σπίτι και προσευχόταν, άκουσε μια φωνή από τον ουρανό
που της έλεγε «Σε ελέησε ο Θεός σε ότι του ζήτησες, και σου έδωσε
καρπόν κοιλίας». Όταν γεννήθηκε η Ελέσα (την ονόμασαν Ελέσα από τη φωνή
που είχε ακούσει η μητέρα της «ἐλέησέ σε ὁ Θεός»), η μητέρα της την
αφιέρωσε στον Κύριο και την βάπτισε χριστιανή, στο όνομα του Πατρός και
του Υιού και του Αγίου Πνεύματος. Όσο μεγάλωνε στην ηλικία, τόσο
δυνάμωνε η πίστη της και η αγάπη της προς το Θεό. Μετά από την αγία
κοίμηση της μητέρας της, ενώ η αγία ήταν 14 χρονών, σκέφτηκε ότι δεν θα
μπορούσε να ζήσει με τον ειδωλολάτρη πατέρα της ο οποίος ήθελε να την
παντρέψει με έναν άρχοντα. Γι' αυτό μετά από πολλή προσευχή και όταν
βρήκε κατάλληλη ευκαιρία, έφυγε αφού μοίρασε πολλές ελεημοσύνες σε
φτωχούς και σε ορφανά, μαζί με δύο δούλες της και ασκήτευε σε ένα βουνό
των Κυθήρων. Όμως ο πατέρας της, έψαξε και την βρήκε και
προσπάθησε να την γυρίσει πάλι πίσω στο σπίτι τους. Στην άρνηση όμως της
Αγίας, ο πατέρας της εξοργισμένος την κατεδίωξε. Η Αγία διωκόμενη
έφθασε στή ρίζα του βουνού που σήμερα ονομάζεται βουνό της Αγίας Ελέσας
και παρεκάλεσε το Θεό λέγοντας «σκίσε γη και κρύψε με». Από τη σχισμή
που ανοίχθηκε στο βουνό πέρασε η Αγία και έφθασε στην κορυφή, όπου
κατέφθασε αλλόφρων ο πατέρας της και την αποκεφάλισε την 1η Αυγούστου
375 μ.Χ. Στον τόπο του μαρτυρίου της η υπηρέτριά της την έθαψε.
Οι πρώτοι χριστιανοί που ήλθαν στο νησί για να προσκυνήσουν τον τάφο της
Αγίας, ανήγειραν μικρό ναΐσκο χωμένο κατά το πλείστον εντός του
εδάφους, στον οποίο οι προσκυνητές κατέβαιναν με 5-6 σκαλοπάτια. Η Αγία
Τράπεζα του ναΐσκου εστήθη πάνω από τον τάφο της Αγίας. Η παράδοση λέει
ότι κατά τους παλαιοτάτους χρόνους έρχονταν προσκυνητές από τη Μάνη κατά
την 1η Αυγούστου και τιμούσαν την μνήμη της Αγίας. Αυτός ο μικρός Ναός
σωζόταν μέχρι το 1867 μ.Χ. ως ιδιόκτητος της οικογενείας Κασιμάτη -
Γεράκα. Το 1871 μ.Χ. ανηγέρθη ο σημερινός ευρύχωρος Ναός με συνδρομές
των χριστιανών πάνω στα ερείπια του παλαιού Ναού, ο οποίος επιχωματώθηκε
για να ισοπεδωθεί το έδαφος στο σημείο όπου θα ανεγειρόταν ο νέος Ναός.
Πάνω ακριβώς από τον παλαιό Ναό εκτίσθη το άγιο Βήμα και πάνω από το
σημείο, όπου ήταν ο τάφος της Αγίας εκτίσθη και του νέου Ναού η Αγία
Τράπεζα. Την ίδια περίοδο χτίστηκαν γύρω από το Ναό και τα πρώτα κελλιά
ισόγεια με βόλτα (καμάρες). Ο Ναός ήταν συναδελφικός με αδελφούς τους
Βενέρηδες του χωριού Γερακιάνικα. Το 1945 μ.Χ. ο Ναός έγινε ενοριακός
του γειτονικού χωριού Πούρκου. Κατά τη δεκαετία του '50 ξεκίνησε ο
εξωραϊσμός και η ανάδειξη του Προσκυνήματος με την εκτέλεση μεγάλων
έργων, όπως ήταν ο εξωραϊσμός του ναού, η ανέγερσις νέου κωδωνοστασίου, η
διαμόρφωση του περιβάλλοντος, η ανέγερση ηγουμενείου και σύγχρονων
κελλίων, ο ηλεκτροφωτισμός και η κατασκευή αυτοκινητόδρομου, που ήταν
και το δυσκολώτερο έργο, λόγω του δυσπρόσιτου της περιοχής, που
δημιουργείται από τους κάθετους απόκρημνους βράχους. Η Αγία Ελέσα
με τον Όσιο Θεόδωρο θεωρούνται προστάτες των Κυθήρων και ο λαός
πιστεύει ότι η Αγία έχει «χαλινώσει» τα φίδια των Κυθήρων και δεν είναι
δηλητηριώδη. Σημείωση: Η μνήμη της συγκεκριμένης Αγίας δεν αναφέρεται πουθενά στους Συναξαριστές, τη βρίσκουμε σαν μάρτυρα μόνο στα Κύθηρα.http://www.saint.gr/2188/saint.aspx
Βρίσκεται
στην βορειοανατολική Κρήτη στην είσοδο του κόλπου της Ελούντας στην
περιοχή του Μεραμπέλου του νομού Λασιθίου. Το παλαιότερο...
kritipoliskaihoria.gr
Βρίσκεται
στην βορειοανατολική Κρήτη στην είσοδο του κόλπου της Ελούντας στην
περιοχή του Μεραμπέλου του νομού Λασιθίου. Το παλαιότερο όνομα του
νησιού ήταν Καλιδών και χρησιμοποιήθικε σαν φρούριο των Ολουνιτών. Το όνομα Σπιναλόγκα το πήρε απο τους Ενετούς και σημαίνει Μακρύ Αγκάθι.
Η
απόφαση για την ίδρυση του λεπροκομείου, με το όνομα «Άγιος
Παντελεήμων», υπογράφηκε στις 30 Μαΐου του 1903 και σε πρώτη φάση
μεταφέρθηκαν στις 14 Δεκεμβρίου 1904 στην Σπιναλόγκα περίπου 250
ασθενείς από όλη την Κρήτη.
Το
νότιο τμήμα του ναού του Αγ. Παντελεήμονα, με τοιχοποιίες από
μεγαλύτερους και κατεργασμένους λίθους, σχηματίζει αρμό με το κεντρικό
και είναι εμφανώς νεότερο. Τα δύο τοξωτά ανοίγματα επικοινωνίας με το
κεντρικό κλίτος είναι προφανές ότι διανοίχτηκαν εκ των υστέρων, γι’ αυτό
τα εσωράχια τους φέρουν επένδυση από μικρού πάχους λαξευμένους θολίτες,
ενώ στα αντίστοιχα βόρεια τόξα υπάρχει στρώμα παλαιάς κεραμοκονίας. Η
εντοιχισμένη στη δυτική όψη του κλίτους αναμνηστική επιγραφή αναφέρει
«ΩΚΟΔΟΜΗΘΗ ΕΝ ΕΤΕΙ ΣΩΤΗΡΙΩ. 2 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 1900», δηλαδή κατά τη διάρκεια
της γαλλικής προστασίας.
ΟΥΤΟς Ο ΝΑΟΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ/ΜΕΓΑΛΟΜΑΡΤΥΡΟΣ ΠΑΝ/ΤΕΛΕΗΜΟΝΟΣ ΟΙΚΟΔΟΜΗ/ΘΗ ΥΠΟ ΕΞΟΔΟΣ ΙΑΚΩΒΟΥ/ ΤΖΥΡΙΤΑ ΕΙΣ ΒΟΗΟΙΑΝ (sic) ΤΟΥ/ ΟΙΚΟΥ ΑΥΤΟΥ ΚΑΤΑ ΤΟ ΑΨΘ’ ΜΑΥΩ Θ’.
Η
επιγραφή αναφέρει ρητά «οικοδομήθη», άρα η χρονολογία 9 Μαίου 1709
αφορά τα εγκαίνια του ναού. Ωστόσο, τα ερωτηματικά σχετικά με το πόσο
εφικτή ήταν η ανέγερσή του μετά το 1700 παραμένουν. Είναι γνωστό ότι τα
τελευταία χρόνια της Βενετοκρατίας υπήρξαν για τη Σπιναλόγκα αφάνταστα
δύσκολαεπειδή, αρκετά πριν από τον πόλεμο 1714-15, οι τουρκικές αρχές
έιχαν απαγορε’υσει κάθε προμήθεια υλικών και αγαθών από την Κρήτη. Τα
οικήματα που κατέρρεαν δεν ήταν δυνατόν να επισκευαστούν, από έλλειψη
ασβέστη και ξυλείας. Το έργο της ανέγερσης δεν υπήρξε ασφαλώς εύκολο.
Είναι εξάλλου χαρακτηριστικό ότι ο ναός κτίστηκε απάνω στα ερείπια του
κεντρικού συγκροτήματος στρατώνων, το οποίο φαίνεται ότι είχε ήδη
καταρρεύσει χωρίς ελπίδα επισκευής, σηματοδοτώντας έτσι την οριστική
επικράτηση του ορθοδόξου κρητικού έναντι του βενετικού στοιχείου στην
κοινότητα της Σπιναλόγκας.
Κατά
την αποκατάσταση του ναού, το 1990-91, αφαιρέθηκαν τα εξωτερικά
επιχρίσματα και οι λιθοδομές των όψεων αρμολογήθηκαν και αφέθηκαν
εμφανείς. Αντικαταστάθηκαν οι πλάκες στα πλευρικά κλίτη με στέγες,
απομακρύνθηκε το νεότερο κωδωνοστάσιο, και τοποθετήθηκαν ξύλινα
κουφώματα στη θέση των σιδερένιων, που υπήρχαν προηγουμένως. Αφαιρέθηκαν
τα τμήματα του τέμπλου που υπήρχαν στα πλάγια διαμερίσματα, όπου
παραμένει μόνον η μικρή υπερύψωση του δαπέδου και τέλος επισκευάστηκαν
όλα τα εσωτερικά επιχρίσματα.
(Τα
στοιχεία για το ναό του Αγ. Παντελεήμονα της Σπιναλόγκας, είναι από τη
διδακτορική διατριβή της Μαρίας Αρακαδάκη, «ΤΟ ΦΡΟΥΡΙΟ ΤΗΣ ΣΠΙΝΑΛΟΓΚΑΣ
(1571-1715), Συμβολή στη μελέτη των επάκτιων και νησιωτικών οχυρών της
Βενετικής Δημοκρατίας», Έκδοση Νομαρχ. Αυτοδιοίκησης Λασιθίου, Άγ.
Νικόλαος 2001).
31 Ιουλίου 2Ο17 Εορτάζει η Εκκλησία Και τιμά τήν μνήμη του Οσίου Όσιος Ευδόκιμος ο Δίκαιος +++++++++++++++++++++++ ΌΣΙΕ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΕΥΔΟΚΙΜΕ ΠΡΕΣΒΕΥΕ ΤΩ ΕΛΕΉΜΟΝΙ ΘΕΩ ΊΝΑ ΠΤΑΙΣΜΑΤΩΝ ΑΦΕΣΙΝ ΠΑΡΑΣΧΗ ΤΑΙΣ ΨΥΧΑΙΣ ΗΜΩΝ.. Βίος Αγίου Ημερομηνία εορτής: 31/07/2017 Όσιος Ευδόκιμος ο Δίκαιος Τύπος εορτής: Σταθερή. Εορτάζει στις 31 Ιουλίου εκάστου έτους. Ιερά Λείψανα: Απότμημα του Αγίου βρίσκεται στη Μονή Μεγ. Λαύρας Αγίου Όρους. Άγιοι που εορτάζουν: Οσιος Ευδοκιμος Ο Δικαιος Τὸν θεῖον Εὐδόκιμον, ᾧ βίος γέλως, Τὸ θεῖον εὐδόκησεν ἐκστῆναι βίου. Δέχνυται Εὐδόκιμον πρώτῃ τάφος ἐν τριακοστῇ. Βιογραφία
Ο Όσιος Ευδόκιμος γεννήθηκε στη Καππαδοκία και έδρασε κατά τους χρόνους
του αυτοκράτορα Θεόφιλου (829 - 842 μ.Χ.). Οι γονείς του Βασίλειος και
Ευδοκία ήταν άνθρωποι πλούσιοι και ευσεβείς. Η ορθόδοξη οικογένειά του
τον ανέθρεψε σύμφωνα με τις επιταγές του Ευαγγελίου και γρήγορα ο
Ευδόκιμος διακρίθηκε για το ήθος και τις αρετές του. Ο ηθικός
βίος του και η φιλάνθρωπη δράση του εκτιμήθηκαν από τον αυτοκράτορα
Θεόφιλο, ο οποίος τον διόρισε στρατοπεδάρχη της Καππαδοκίας αρχικά και
αργότερα όλης της αυτοκρατορίας. Κατά την τέλεση των καθηκόντων του ο
Ευδόκιμος ήταν πάντα δίκαιος και ταπεινόφρων, ενώ δεν σταμάτησε στιγμή
να επιδίδεται στο φιλάνθρωπο έργο του. Ενώ βρισκόταν στο 33ο έτος
της ηλικίας του ο Ευδόκιμος προσβλήθηκε από βαριά σωματική ασθένεια.
Όταν παρέδωσε το πνεύμα του στο Κύριο, η χριστιανική κοινότητα βυθίστηκε
σε θλίψη και ενταφίασε το τίμιο σώμα του ευλαβώς. Κατά την
Ανακομιδή το Ιερό Λείψανο του Οσίου Ευδοκίμου βρέθηκε «φαιδρόν καί
ἀνθηρόν, χαριέστατον μέ ὅλους τούς χαρακτῆρας, μέ τά ἐνδύματα ἀνέπαφα»
και μεταφέρθηκε στην Κωνσταντινούπολη, την 6η Ιουλίου 831 μ.Χ. Δεν είναι
γνωστό πότε και κάτω από ποιες συνθήκες το Λείψανο διαλύθηκε. Ἀπολυτίκιον (Κατέβασμα) Ἦχος δ’. Ταχὺ προκατάλαβε.
Ἐκ γῆς ὁ καλέσας σε, πρὸς αἰωνίους μονάς, τηρεῖ καὶ μετὰ θάνατον
ἀδιαλώβητον, τὸ σῶμά σου, Ἅγιε, σὺ γὰρ ἐν σωφροσύνῃ, καὶ σεμνῇ πολιτείᾳ,
μάκαρ ἐπολιτεύσω, μὴ μολύνας τὴν σάρκα· διὸ ἐν παῤῥησίᾳ Χριστῷ,
πρέσβευε σωθῆναι ἡμᾶς. Κοντάκιον Ἦχος γ’. Ἡ Παρθένος σήμερον.
Ἡ σεπτή σου σήμερον, ἡμᾶς συνήθροισε μνήμη, ἐν τῇ θείᾳ λάρνακι, τῶν
ἱερῶν σου λειψάνων· πάντες οὖν, οἱ προσιόντες καὶ προσκυνοῦντες, ἅπασαν,
δαιμόνων βλάβην ἀποσοβοῦνται, καὶ ποικίλων νοσημάτων, λυτροῦνται τάχος
μάκαρ Εὐδόκιμε. Κάθισμα Ἦχος δ’. Ὁ ὑψωθεὶς ἐν τῷ Σταυρῷ.
Εὐδοκιμήσας ἀγαθαῖς ἐργασίαις, ἐδοκιμάσθης ὡς χρυσὸς ἐν καμίνῳ, τοῖς
πειρασμοῖς Εὐδόκιμε ἀοίδιμε· ὅθεν μετὰ θάνατον, ἀναβλύζεις πλουσίως,
θαύματα ὡς νάματα, καὶ νοσήματα παύεις, ὑπὲρ ἡμῶν ἀεὶ ἐκδυσωπῶν, ὅπως
πταισμάτων συγχώρησιν λάβωμεν. Μεγαλυνάριον Εὐδόκιμος πέφηνας
τῷ Θεῷ, ἐν δικαιοσύνῃ, τὸν σὸν βίον διαδραμών· ὃ λαθὼν γὰρ ἔσχες,
ἐγνώσθη μετὰ τέλος, Εὐδόκιμε θεόφρον, πρὸς θείαν αἴνεσιν.
Η διαθήκη της
Λουκίας Ζυγομαλά και η δωρεά του Ιδρύματος ''Μουσείο Ζυγομαλά'' προς το
Δημοτικό Σχολείο Αυλώνα. Για όσους δεν το γνωρίζουν το Μουσείο Ζυγομαλά
είναι μοναδικό στο είδος του παγκοσμίως. Σπάνιο και το γεγονός ένα
Δημοτικό Σχολείο να διαθέτει ένα τέτοιο Ίδρυμα ως περιουσιακό του
στοιχείο.
H δημοσίευση
στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως της εποχής, του κοινωφελούς Ιδρύματος
λαϊκών χειροτεχνημάτων Αττικής, υπό την επωνυμία "Μουσείον Ζυγομαλά''.
Οι
ενέργειες του αείμνηστου Αυλωνίτη και πρώτου Διευθυντή του Μουσείου
Δημητρίου Παπακωνσταντίνου και η αγαστή του συνεργασία με την Λουκία
Ζυγομαλά, καρποφόρησαν ώστε τα κληροδοτήματα της οικογένειας Ζυγομαλά
και κυρίως το Μουσείο να κατασκευασθούν και να δωρηθούν στον Αυλώνα τον
οποίο έκτοτε κοσμούν. Στην
τελική κρίση της Λουκίας Ζυγομαλά, ώστε να επιλεγεί ο Αυλώνας ως τόπος
κατοικίας της και τόπος στον οποίο αφιέρωσε τα κληροδοτήματά
της, κυρίαρχο ρόλο έπαιξαν τα χαρακτηριστικά των Αυλωνιτών προγόνων
μας, όντας δημιουργικών, φιλοπρόοδων, ακάματων αγωνιστών και
ευγνωμονούντων προς τους ευεργέτες τους.
Η
Λουκία Ζυγομαλά, μεγαλοαστή της εποχής, κοσμπολίτισσα και με
τεράστια ακαδημαϊκή και ψυχική μόρφωση, πριν την τελική επιλογή του
Αυλώνα ως τόπου μόνιμης κατοικίας και ανάπτυξης των ώριμων χρόνων
δραστηριότητάς της είχε επισκεφθεί πολλά χωριά της Αττικής για να
διαλέξει το καταλληλότερο και όταν επέλεξε τον τόπο μας, έμεινε
δοκιμαστικά ένα ολόκληρο χρόνο πριν πάρει την τελική της απόφαση,
ώστε μπορεί κανείς με βεβαιότητα να πει ότι τα παραπάνω προσόντα των
Αυλωνιτών την έπεισαν στην τελική της απόφαση.
Η τιμή της Λουκίας Ζυγομαλά προς τον
Αυλώνα είναι ύψιστη, αναγνωρίστηκε, αναγνωρίζεται και θα
αναγνωρίζεται από όλους τους Αυλωνίτες, χτεσινούς παρόντες και
μελλοντικούς.
(Ο
δημοδιδάσκαλος Δημ. Παπακωνσταντίνου σε νεαρή ηλικία, την 17-4-1938,
στα εγκαίνια του Ναού των Αγίων Αντωνίου και Ανδρέου, εκφωνεί λόγο στα
αποκαλυπτήρια των προτομών των Αντωνίου και Ανδρέα Ζυγομαλά. Η ιστορική
φωτογραφία έχει απαθανατισθεί από τον φωτογράφο που είχε ειδικά
προσλάβει η Λουκία Ζυγομαλά για να αποτυπώσει φωτογραφικά τα γεγονότα
της ημέρας των εγκαινίων του Ναού. Ανήκει στην κόρη του Αικατερίνη
Παπακωνσταντίνου-Μιχαηλάκη)
Oι προτομές των Αντωνίου και Λουκίας Ζυγομαλά
στην κεντρική πλατεία του Αυλώνα
που έχει λάβει τιμής ένεκεν το επώνυμο της οικογένειας
(προτομές φιλοτεχνημένες από τον γλύπτη Σ.Στεργίου)
ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΖΥΓΟΜΑΛΑ
ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΖΥΓΟΜΑΛΑΣ
Ο Αντώνιος
Ζυγομαλάς γεννήθηκε το 1856 στην Αθήνα και ήταν γιός του Ανδρέα
Ζυγομαλά, αγωνιστή κατά την διάρκεια της Ελληνικής Επανάστασης στην Χίο.
Καταγόταν από την γνωστή Βυζαντινή οικογένεια της Αργολίδας, η οποία
μετοίκησε στην Κωνσταντινούπολη, κατέφυγε στη Χίο και τέλος
εγκαταστάθηκε οριστικά στην Αθήνα Σπούδασε νομικά στο Πανεπιστήμιο
Αθηνών και στο Παρίσι. Νεότατος εισήλθε στη διπλωματική υπηρεσία όπου
και διατέλεσε γραμματέας της Ελληνικής Πρεσβείας στην Κωνσταντινούπολη.
Από τη θέση αυτή μεταπήδησε αργότερα στην πολιτική. Πρωτοεκλέχθηκε
βουλευτής Αττικοβοιωτίας το 1880 και από τις 19 Απριλίου 1885 μέχρι στις
18 Οκτωβρίου 1885 μετείχε στη κυβέρνηση Θ. Δηλιγιάννη ως Υπουργός
Εκκλησιαστικών και Δημ. Εκπαιδεύσεως, ενώ από τις 24 Νοεμβρίου του 1902
μέχρι στις 14 Ιουλίου 1903 ανέλαβε υπουργός της Δικαιοσύνης, παράλληλα
διετελώντας και σύμβουλος της αρχαιολογικής εταιρείας.
Ο
Αντώνιος Ζυγομαλάς έδειξε ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την επίλυση του
μεγάλου τότε αγροτικού προβλήματος των ακτημόνων της βόρειας Αττικής με
την απόκτηση κλήρων από το τεράστιο τσιφλίκι που διατηρούσε εκεί ο
Ανδρέας Συγγρός. Με προσωπικό και πολιτικό κόστος απέτρεψε τον αφανισμό
των αγροτών των χωριών Σάλεσι (Αυλώνας) και Μπούγα υποθηκεύοντας μάλιστα
το ακίνητο της συζύγου του Λουκίας αντί του ποσού των 300.000 δρχ. που
κατέβαλε στον Συγγρό, αποπληρώνοντας την εξαγορά του κτήματος για
λογαριασμό των Αυλωνιτών. Το γεγονός αυτό τον κατέστησε επάξια μέγα
ΕΥΕΡΓΕΤΗ όλων των αγροτών και των κτηνοτρόφων της περιοχής του Αυλώνα.
(Η προτομή του Αντωνίου Ζυγομαλά στην κεντρική πλατεία του Αυλώνα)
Ο
Αντώνιος Ζυγομαλάς είχε παντρευτεί με την Λουκία Μπαλάνου το
1888 και απεβίωσε στην Αθήνα το 1930. Από τον γάμο του με την Λουκία
Μπαλάνου είχε αποκτήσει το μονάκριβο παιδί του Ανδρέα που είχε γεννηθεί
το 1890 και χάθηκε το 1914 στον Βορειοηπειρωτικό αγώνα.
ΛΟΥΚΙΑ ΖΥΓΟΜΑΛΑ
Η Λουκία Ζυγομαλά καταγόταν από την
μεγάλη Γιαννιώτικη οικογένεια των Μπαλάνων, κόρη του επιφανούς Αθηναίου
δικηγόρου Αριστείδη Μπαλάνου και είχε γεννηθεί στην Αθήνα το 1863. Το
1888 παντρεύτηκε τον Αντώνιο Ζυγομαλά και το ζευγάρι το 1890 απέκτησαν
το μοναδικό τους παιδί τον Ανδρέα, τον οποίο έχασαν το 1914 στον
Βορειοηπειρωτικό Αγώνα.
Ενώ ο Αντώνιος Ζυγομαλάς έπεσε σε
μαρασμό μετά το χαμό του μονάκριβου παιδιού του, η Λουκία Ζυγομαλά βρήκε
διέξοδο το 1915, στρεφόμενη στην Ελληνική λαϊκή τέχνη, υπέρ της οποίας
είχε δημιουργηθεί την εποχή αυτή ρεύμα από τον ποιητή Περικλή
Γιαννόπουλο. Ίδρυσε σε διάφορα χωριά της Αττικής (Αυλώνα, Μενίδι,
Κερατέα, Κορωπί, Λιόπεσι κα) Ειδικές Σχολές Κεντητικής στις οποίες οι
νέες κοπέλες των χωριών της Αττικής διδάσκονταν από τις παλαιότερες
γυναίκες κάθε τόπου, υψηλού επιπέδου κεντητική τέχνη επάνω στα παλαιά
πρότυπα και μοτίβα που η Λουκία Ζυγομαλά είχε προσαρμόσει στις σύγχρονες
ανάγκες της εποχής έχοντας μάλιστα καταθέσει και λάβει σχετικά
διπλώματα ευρεσιτεχνίας. Το πρατήριο όπου επωλούντο οι καλλιτεχνικές
δημιουργίες των Σχολών Ζυγομαλά ήταν στην Αθήνα, οδός Βουλής 7 υπό την
επωνυμία «Αττική-Ελληνικά Χωρικά Κεντήματα», ονομασία αναγνωρισμένη στην
εφημερίδα της Κυβερνήσεως της εποχής από τις 5 Ιουλίου 1923. Το 1936 το
πρατήριο λόγω οικονομικής αδυναμίας κλείνει και το υλικό που έχει
απομείνει μεταφέρεται στον Αυλώνα στη βίλα που είχε κτίσει η Λουκία
Ζυγομαλά με προτροπή και συμπαράσταση του Αυλωνίτη διδάσκαλου και
αργότερα Διευθυντή του Δημοτικού Σχολείου Αυλώνα Δημητρίου
Παπακωνσταντίνου με τον οποίο η Λουκία Ζυγομαλά είχε συνδεθεί φιλικά από
το 1930. Αφορμή για την φιλία αυτή στάθηκε ο επικήδειος λόγος που είχε
εκφωνήσει ο Δημήτριος Παπακωνσταντίνου κατά την ταφή του Αντωνίου
Ζυγομαλά στην Αθήνα εκ μέρους των κατοίκων του Αυλώνα, οι οποίοι
επιβιβάσθηκαν από το χωριό μας και γέμισαν 2 αμαξοστοιχίες προκειμένου
να παραστούν στην κηδεία. Το αξιόλογο υλικό που είχε απομείνει από το
πρατήριο της οδού Βουλής και κυρίως τα σύνολα δειγμάτων που είχαν
αποσπάσει στο Παρίσι το Α' βραβείο σε σχετικό διαγωνισμό, συγκεντρώθηκε
σε κτίριο που εφάπτονταν της βίλας Ζυγομαλά, προορισμένο εξαρχής για
Μουσείο, ενώ μετά το θάνατο της Λουκίας Ζυγομαλά το 1947 κα το κτίριο
του Μουσείου και η βίλα της αποτελούν πλέον το ενιαίο Μουσείο Ζυγομαλά.
Πρώτος Διευθυντής ορίσθηκε ο Δημήτριος Παπακωνσταντίνου στον οποίο η
Ζυγομαλά έτρεφε απεριόριστη εκτίμηση και μετά από αυτόν σύμφωνα πάντοτε
με την διαθήκη της, Διευθυντής ορίζεται ο εκάστοτε διευθυντής του
Δημοτικού Σχολείου Αυλώνα. Το Μουσείο διοικείται από Επιτροπή και
λειτουργεί υπό την εποπτεία της Διεύθυνσης Λαϊκού Πολιτισμού του
Υπουργείου Πολιτισμού. Το Μουσείο Ζυγομαλά είναι από τα πρώτα Μουσεία
Λαϊκής Τέχνης που έχουν ιδρυθεί στην Ελλάδα και μάλιστα στην Αττική,
αφού μέχρι τότε λειτουργούσαν μόνον 3 ανάλογα μουσεία στην Αθήνα: Το
Μουσείο Μπενάκη, το Εθνολογικό Μουσείο και το Μουσείο Ελληνικής λαϊκής
τέχνης. Η θεματολογία του είναι όμως πρωτοποριακή και μοναδική
παγκοσμίως, αφού υποδεικνύει και προτρέπει στην χρήση αντικειμένων
διακοσμημένων με θέματα από την Ελληνική λαϊκή παράδοση εναρμονισμένων
στις ανάγκες της κάθε εποχής. Τελικά η Λουκία Ζυγομαλά και οι ιδέες της
ήσαν δεκάδες χρόνια μπροστά από την εποχή τους, παραμένοντας σύγχρονες
ακόμη και στις μέρες μας.
H Λουκία Ζυγομολά έκτισε επίσης στον
Αυλώνα τον νέο Kαθεδρικό Ναό των Αγίων Αντωνίου και Ανδρέου στη μνήμη
του συζύγου Αντωνίου και του υιού της Ανδρέα.
Ο νέος Καθεδρικός Ναός των Αγίων Αντωνίου και Ανδρέου
Εγκαινιάστηκε στις 17-4-1938
(η θέση στην νέα εκκλησία στην οποία καθόταν η Λουκία Ζυγομαλά)
Η εκκλησία είναι πετρόκτιστη
με σκελετό από σκυρόδεμα δομημένη σύμφωνα με την Βυζαντινή ναοδομία. Την
κατασκευή του Ναού επιμελήθηκε ο αρχιτέκτονας Ζουμπουλίδης και την
αγιογράφηση του Ναού ο ζωγράφος Τ.Λουκίδης. Η εκκλησία είναι κτισμένη
στο κέντρο του σημερινού Αυλώνα ενώ στο χώρο της προϋπήρχε το Δημοτικό
Σχολείο Αυλώνα το οποίο γκρεμίστηκε και κτίσθηκε άλλο σε νέα θέση όπου
βρίσκεται σήμερα το παλιό κεντρικό του κτίριο.
(Το κεντρικό κτίριο του Δημοτικού Σχολείου Αυλώνα, δωρεά της Λουκίας Ζυγομαλά, σε φωτογραφία του 1970)
Το Δημοτικό Σχολείο ήταν διώροφο αλλά
με τους καταστροφικούς σεισμούς του 1938, που έπληξαν την Ανατολική
Αττική, γκρέμισε ο επάνω όροφος και έκτοτε διαμορφώθηκε ως ισόγειο.
Σήμερα αποτελεί το κεντρικό τμήμα του Σχολικού συμπλέγματος του
Δημοτικού Σχολείου όπως αυτό κτίσθηκε και διαμορφώθηκε τα πρόσφατα
χρόνια.
ANΔΡΕΑΣ ΖΥΓΟΜΑΛΑΣ
Ο Ανδρέας
Ζυγομαλάς (1890 -1914), ήταν το μοναδικό παιδί του Αντωνίου Ζυγομαλά
και της Λουκίας Μπαλάνου. Γεννήθηκε στην Αθήνα, όπου σπούδασε και
αρίστευσε στις νομικές επιστήμες. Αμέσως μετά τις σπουδές του υπηρέτησε
τη στρατιωτική θητεία του ασκώντας, συν τοις άλλοις, καθήκοντα
διερμηνέα. Από μικρή ηλικία μιλούσε απταίστως τρεις ξένες γλώσσες. Ενώ
είχε εκπληρώσει τη στρατιωτική του θητεία άρχισε ο Βαλκανικός Πόλεμος
του 1912-13. Εθελοντής, πλέον, φόρεσε και πάλι τη στρατιωτική στολή και
κατατάχτηκε στο 2ο Σύνταγμα Πεδινού Πυροβολικού. Έφυγε, αμέσως, για την
πρώτη γραμμή του μετώπου προς απελευθέρωση των υπόδουλων ελληνικών
εδαφών. Στην αρχή βρέθηκε στη Μακεδονία. Γρήγορα, όμως, ήλθε στην
Ήπειρο, τόπο καταγωγής της μητέρας του. Ζήτησε μάλιστα να σταλεί στο
Μπιζάνι, όπου ήταν το βασικό μέτωπο με τον εχθρό. Ο ηρωισμός του αφήνει
έκπληκτους τους ανωτέρους του. Εκεί του δόθηκε «επ’ ανδραγαθία» ο βαθμός
του ανθυπολοχαγού. Στην τελική επίθεση είναι αυτός που με την ομάδα του
καταλαμβάνει το ύψωμα του Μπιζανίου. Η τουρκική σημαία των οχυρών του
Μπιζανίου υπεστάλη από τον Ανδρέα Ζυγομαλά και η στρατιωτική διοίκηση
τού επέτρεψε να την κρατήσει ως πολεμικό λάφυρο «τιμής ένεκεν».
Η κομματιασμένη τουρκική σημαία μαζί με τα εκτεθειμένα όπλα του, τις
στολές του και τα λάφυρα φυλάσσεται στο Μουσείο Ζυγομαλά, στον Αυλώνα
Αττικής.
Όταν τελείωσε ο
νικηφόρος πόλεμος του 1912-13 ο Ανδρέας Ζυγομαλάς έστειλε τα παράσημα
στους γονείς του και έμεινε για να συνεχίσει, τη φορά αυτή, τον αγώνα
αυτονομίας της Βορείου Ηπείρου. Με γράμμα προς τη μητέρα του τής
ανήγγειλε την απόφαση να οργανώσει δική του ομάδα, υποβάλλοντας
ταυτοχρόνως στον πατέρα του την παράκληση να στρατολογήσει παλλικάρια
και να του στείλει χρήματα. Ενώ ο Αντώνιος Ζυγομαλάς είχε αρχίσει τις
ενέργειες για την αποστολή ανδρών στη Βόρειο Ήπειρο, φτάνει το θλιβερό
μήνυμα του θανάτου του παιδιού του. Το τηλεγράφημα έγραφε: «Ο Ανδρέας
Ζυγομαλάς έπεσε σε ενέδρα του εχθρού και βρέθηκε αποκεφαλισμένος στη
Νίβιτσα της Βορ. Ηπείρου». Ήταν το βράδυ της 29ης ξημερώματα 30ης
Ιουλίου 1914..
Tο ακέφαλο λείψανο του Ανδρέα
Ζυγομαλά είναι πλέον τοποθετημένο σε ειδική κρύπτη κάτω από το Ιερό Βήμα
του ναού Αγίου Αντωνίου στον Αυλώνα Αττικής από το 1936 και
φυλάσσεται μαζί με τα λείψανα των γονέων του που απεβίωσαν αργότερα. Η
Λουκία Ζυγομαλά μέχρι τον θάνατό της, το 1947, περνούσε αρκετές ώρες
κάθε μέρα, μέσα στην υπόγεια κρύπτη-τάφο, δίπλα στο λείψανο του
αδικοχαμένου και μοναδικού παιδιού της, χαμένη στις σκέψεις της.
Η πόρτα της κρύπτης προς τους τάφους
της οικογένειας Ζυγομαλά ανοίγει σπάνια.
Η Λουκία Ζυγομαλά (στα δεξιά της αγιογραφίας)
προσφέρει γονυπετής ως ιδρύτρια, τον ναό
των Αγίων Αντωνίου και Ανδρέoυ στην Παναγία Πλατυτέρα.
Η ψηφιδωτή επιγραφή στη βάση της τοιχογραφίας αναφέρει:
''την πάσαν ελπίδα μου εις σε ανατίθημι Μήτερ του Θεού''
ΤΗ ΟΜΟΘΥΜΩ ΕΠΙΘΥΜΙΑ ΑΠΑΝΤΩΝ
ΤΩΝ ΚΑΤΟΙΚΩΝ ΤΩΝ ΧΩΡΙΩΝ
ΣΑΛΕΣΙ και ΜΠΟΥΓΑ
ΕΥΓΝΩΜΟΣΥΝΗΣ ΕΝΕΚΕΝ
(Τά λείψανα των Αντωνίου και Ανδρέα Ζυγομαλά είχαν αρχικά ταφεί
στην Αθήνα αλλά τα οστά τους μεταφέρθηκαν στον Αυλώνα Αττικής στις 12
Ιουλίου 1936 μετά από την ομόθυμη επιθυμία των κατοίκων του Αυλώνα, όπως
αναφέρει και η σχετική επιγραφή στην κρύπτη όπου βρίσκονται και φυσικά
με την σύμφωνη γνώμη της Λουκίας Ζυγομαλά)
Το γραφείο, η
στολή, η σέλα του αλόγου του, το όπλο, τα ξίφη του Ανδρέα
Ζυγομαλά και μία μεγάλων διαστάσεων Ελληνική σημαία που σκέπασε τη σορό
του στο Αργυρόκαστρο, εκτίθενται στο «Μουσείο Ζυγομαλά» στον Αυλώνα
Αττικής. Η σημαία αυτή ράφτηκε μέσα σε ένα βράδυ από νέες κοπέλες του
Αργυροκάστρου για να σκεπάσει τη σορό του νεαρού λοχαγού, που το 1914
έπεσε μαχόμενος στη Νίβιτσα των Αγ. Σαράντα στον αυτονομιακό αγώνα της
Βορείου Ηπείρου.
Aνδρέας Ζυγομαλάς, ο τελευταίος των εν Αθήναις Ζυγομαλάδων
Σε φάκελο του
αρχείου του υπάρχει, επίσης, τοπογραφικό σκαρίφημα, σχεδιασμένο από τον
ίδιο τον Ανδρέα Ζυγομαλά. Αποτυπώνεται σε αυτό η περιοχή από το Χάνι
Τερόβου (τότε Χάνι Σεφήμ Βέη) μέχρι το Χάνι Κανέτας. Στο σκαρίφημα
οριοθετούνται στο χώρο όλες οι ελληνικές στρατιωτικές δυνάμεις που
δραστηριοποιούνταν στην περιοχή με τα ονόματα των διοικητών τους. Στο
πίσω μέρος του σκαριφήματος αναγράφεται: «Πολιορκία Ιωαννίνων 20 - 30
.12.12». Σε άλλο φάκελο υπάρχουν δύο επιστολές προς τους γονείς του. Η
πρώτη φέρει ημερομηνία 15.12.1912 και η δεύτερη 16.12.1912. Και οι δύο
γράφτηκαν στη Μανωλιάσσα. Η δεύτερη επιστολή έχει ιδιαίτερη αξία, γιατί
δίνει σημαντικές πληροφορίες για την ψυχολογία και τη δράση του
τουρκικού στρατού, ενώ ταυτοχρόνως περιγράφει δικές του προσωπικές
στιγμές.
Η επιστολή προς τους γονείς του
(16-12-1912)
Αγαπητοί μου γονείς Εξακολουθεί
η ίδια κατάστασις. Τα πράγματα όμως είναι πολύ καλύτερα τώρα... Ο
περισσότερος κόσμος νομίζει ότι σήμερον το μέτωπον του πολέμου εν Ηπείρω
εκτείνεται από Μανωλιάσσης μέχρι Μπιζάν-Αετορράχης. Πραγματικώς όμως
εκτός του κυρίως μετώπου υπάρχει και αμυντικόν μέτωπον από Πρεβέζης
μέχρι Σουλίου. Λάβετε τον χάρτην και μετρήσατε χιλιόμετρα.
Και όλη αυτή η φασαρία με 12-15.000
Στρατού!... Από όλους τους αιχμαλώτους πληροφορούμεθα ότι το ηθικόν του
Τουρκικού Στρατού είναι αισχρόν. Οι Τουρκαλβανοί μετά την υπό της
Ευρώπης αποφασισθείσαν κήρυξιν της Αλβανικής αυτονομίας απεσύρθησαν. Ο
Εσσάτ Πασάς Αρχιστράτηγος του Στρατού Ιωαννίνων ηναγκάσθη να κρεμάση 40
Τουρκαλβανούς και τους λοιπούς ετοποθέτησε εις τα Μεταγωγικά.
Αφηρέθη τοιουτοτρόπως το μόνον
ακμαίον και πραγματικώς μυθικώς ανδρείον στοιχείον του πολιορκουμένου
Στρατού... Ο πανικόβλητος αυτός στρατός λυμόττει φοβερά. Οι στρατιώται
αναφανδόν ζητούν την παράδοσιν των Ιωαννίνων. Είναι άλλωστε φανερόν ότι
αι υπό των αιχμαλώτων διδόμεναι πληροφορίαι δεν στερούνται ακρίβειας εκ
του ότι τας πρώτας ημέρας οι Τούρκοι επετίθεντο λυσσωδώς μετά θάρρους
αξιοθαύμαστου και εκπληκτικού ηρωισμού. Μετά την απόκρουσιν των δύο
πρώτων Τουρκικών επιθέσεων παρετηρήθη μεγίστη ύφεσις εις το πολεμικόν
μένος των Τούρκων.
Αι νυκτεριναί επιθέσεις σχεδόν
εσταμάτησαν, ιδίως κατόπιν της θαυμαστής τοποθετήσεως του πυροβολικού...
Το πυροβολικόν μας μετά πολλού κόπου κατόρθωσε να παραταχθή. Παρετάχθη
έναντι του Μπιζάνιου απόστασιν 4.500μ. Σήμερον δε το πρωί ήρχισαν αι
ομοβροντίαι... Αχ! Αυτός ο ορίζων! Εμπρός το δάσος με τις
βελανιδιές. Ολίγον πάρα πίσω το χωρίον Κοπάνι και πάρα πίσω ακόμη το
χιονισμένο βουνό. ∆εξιά τα βουνά της Μανωλιάσσας, το Καστράκι. Απέναντι
άλλο δάσος με μικρές βελανιδιές και αριστερά τα Πεστά και το περιώνυμον
πλέον Χάνι Εμίν Αγά... Η ημέρα περνά εν μεγίστη μονοτονία.
Το πρωί έγερσις 7½-8½ ένας περίπατος
κατάλληλος. 12 επάνοδος εις τον καταυλισμόν. Πρόγευμα συνήθως μία
καραβάνα καφές και ½ κουραμάνα. 12½-6 διάφοραι μικραί ασχολίαι π.χ.
Ψείριασμα, αφόδευσις και διάφοραι άλλαι επίσης ασχολίαι. 7μ.μ.-7½π.μ.
ύπνος υπό αντισκήνου εν μέσω διαφόρων κοριών και δεσποινίδων ψειρών...
Τώρα ευρήκα μίαν άλλην
διασκέδασιν... Κάθε βράδυ το σκάω και από τας 6μ.μ. έως τας 12 και
κάθημαι εις το Χάνι Εμίν με διασκεδαστικήν συντροφιά... Μόνον σεις
δεν δικαιούσθε να είσθε δυσαρεστημένοι από αυτήν την ευχάριστον
κατάστασιν... Η μαύρη αλήθεια είναι ότι άγαν επεθύμησα το υποστεφές Άστυ
και ιδίως τους κατοικούντας ή μάλλον τας κατοικούσας αυτό. Αλλά τι να
γίνη; Και αυτό θα περάση... Μην ξεχάσετε τα ρούχα και τα χρήματα.
Το παιδί σας Ανδρέας Ζυγομαλάς
Τέλος, ανάμεσα
σε έναν τεράστιο όγκο εγγράφων υπάρχουν δύο κείμενα οργανώσεων αποδήμων
Ηπειρωτών. Το πρώτο είναι η επιστολή της Ηπειρωτικής Αδελφότητας Αθηνών
με ημερομηνία 11.8.1914 προς το ∆ημοτικό Συμβούλιο της Αθήνας για
απόδοση τιμών προς τον ήρωα. Το δεύτερο είναι συλλυπητήριο ψήφισμα της
Ενώσεως Ηπειρωτικών Σωματείων Αθηνών - Πειραιώς και Περιχώρων με
ημερομηνία 4.8.1914, ημέρα της κηδείας του. Και στα δύο αυτά έγγραφα
διακρίνεται η μεγάλη εκτίμηση, που έτρεφαν οι απανταχού Ηπειρώτες προς
το πρόσωπο του Ανδρέα Ζυγομαλά.
O YMNOΣ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΑΝΔΡΕΑ ΖΥΓΟΜΑΛΑ
Το γενεαλογικό δένδρο της οικογένειας Ζυγομαλά που περιέχει και την
συνοπτική ιστορία του κλάδου, χαραγμένο σε μαρμάρινη πλάκα με την
υπόδειξη της Λουκίας Ζυγομαλά (τόσο στα ονόματα όσο και στις
χρονολογίες), βρίσκεται στον εσωτερικό διάδρομο προς την κρύπτη.
Ιστορήθηκε βάσει των εγγράφων που διέθετε η Λουκία (αυτά τα έγγραφα
ευρίσκονται στα αρχεία του Μουσείου) ενώ η μόνη χρονολογία που
χαράχθηκε από τους κατοίκους του Αυλώνα, ήταν αυτή του θανάτου της και
μάλιστα των δύο τελευταίων ψηφίων 4 και 7 και αυτό φαίνεται από την
διαφορετική χαρακτική της ημερομηνίας στο λιθανάγλυφο.
Ο Ανδρέας ήταν ο τελευταίος από τους εν Αθήναις Ζυγομαλάδες.
Στιγμιότυπο από παλαιότερο αρχιερατικό μνημόσυνο για την οικογένεια
Ζυγομαλά που τελείται κάθε χρόνο στην εορτή των Αγίων Αντωνίου και
Ανδρέου με φροντίδα του Αναγκαστικού Συνεταιρισμού Σάλεσι-Μπούγα. Ο
δίσκος του μνημοσύνου, μετά το τέλος της λειτουργίας, μεταφέρεται στην
κρύπτη κάτω από την εκκλησία όπου είναι ενταφιασμένα όλα τα μέλη της
οικογένειας Ζυγομαλά για την επιμνημόσυνη δέηση επάνω στους τάφους της.
Αριστερά διακρίνεται ο επί δεκαετίες ιερέας της εκκλησίας μας, πατήρ
Βασίλειος Δέδες, ο οποίος μας εδώρησε και την φωτογραφία, για την οποία
τον ευχαριστούμε θερμά. Ο σεβασμός των Αυλωνιτών προς την μνήμη των
Ζυγομαλάδων παραμένει αιώνιος.
Σύνδεσμοι σε αυτήν την ανάρτηση