Η αρπαγή της Ωρείθυας από τον Βορέα

Μυθικη Αναζητηση.

 

Η αρπαγή της Ωρείθυας από τον Βορέα
<.. Έτσι ο Βορέας την απήγαγε την ώρα που μάζευε λουλούδια πάνω στην Ακρόπολη ή κοντά στον Ιλισό..Ο Βορέας τη μετέφερε στον «Βράχο του Σαρπηδόνα», κοντά στον ποταμό Εργίνο,στη Θράκη.Εκεί την τύλιξε μέσα σε ένα σύννεφο και ενώθηκε βίαια μαζί της. http://mythiki-anazitisi.blogspot.gr/2013/09/blog-post_27.html

Τι έχουν να προσφέρουν οι χριστιανοί

http://www.antifono.gr/portal/%CE%9A%CE%B1%CF%84%CE%B7%CE%B3%CE%BF%CF%81%CE%AF%CE%B5%CF%82/%CE%98%CE%B5%CE%BF%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%AF%CE%B1-%CE%98%CF%81%CE%B7%CF%83%CE%BA%CE%B5%CE%B9%CE%BF%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%AF%CE%B1/videos/4544-p-eyaggelos-gkana3a-ti-exoyn-na-prosferoyn-oi-xristianoi-sti-syzitisi-gia-ti-dikaiosyni3b.html

Τι έχουν να προσφέρουν οι χριστιανοί στη συζήτηση για τη δικαιοσύνη;

Σάββατο, 28 Σεπτέμβριος 2013 07:30ΒΙΝΤΕΟθήκη

inShare

Το γραφείο νεότητας της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών στα πλαίσια ομιλιών: Το Ευαγγέλιο στον σύγχρονο κόσμο: συναντήσεις με χριστιανούς και θύραθεν στοχαστές, διοργάνωσε εκδήλωση με θέμα:
Οι χριστιανοί απέναντι στο πρόβλημα της κοινωνικής ανισότητας και το αίτημα της δικαιοσύνης.
Tην Τετάρτη 22 Μαΐου 2013,ο π. Ευάγγελος Γκανάς, (εφημέριος Ι.Ν. Αγίου Μελετίου Σεπολίων) μίλησε με θέμα :
Τι έχουν να προσφέρουν οι χριστιανοί στη συζήτηση για τη δικαιοσύνη;

ΚΡΗΤΗ ΠΟΛΕΙΣ ΚΑΙ ΧΩΡΙΑ: ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ 2013 - 2014 ΚΑΙ ΣΤΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟ

ΚΡΗΤΗ ΠΟΛΕΙΣ ΚΑΙ ΧΩΡΙΑ: ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ 2013 - 2014 ΚΑΙ ΣΤΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟ:  

Σας ενημερώνουμε ότι η έναρξη λειτουργίας των τμημάτων της Ακαδημίας των Πολιτών σε όλη την Ελλάδα θα πραγματοποιηθεί άμεσα. Η θεματολογία ...

Ινώ(Λευκοθέα)

Μυθικη Αναζητηση.

πριν από μία ώρα περίπου

Ινώ(Λευκοθέα) : Η θεά της θάλασσας, προστάτιδα των ναυτικών.
"Η Ινώ ήταν κόρη του βασιλιά των Θηβών Κάδμου και της Αρμονίας, γνωστή και ως Λευκοθέα όταν αργότερα έγινε θεότητα.Είναι συμβουλάτορας και βοηθός σε όλους τους ναυτικούς που κινδυνεύουν στις μεγάλες τρικυμίες.Η Ινώ είναι εκείνη που παρουσιάστηκε στον εξαντλημένο Οδυσσέα με μορφή πάπιας και τον συμβούλευσε να εγκαταλείψει τη σχεδία του και να κολυμπήσει προς την ακτή, όπου ο ήρωας έφτασε σώος, χρησιμοποιώντας την ταινία που του χάρισε εκείνη...http://mythiki-anazitisi.blogspot.gr/2013/09/blog-post_3409.html

H Bυζαντινή Λογοτεχνία Σήμερα

http://www.antifono.gr/portal/%CE%9A%CE%B1%CF%84%CE%B7%CE%B3%CE%BF%CF%81%CE%AF%CE%B5%CF%82/%CE%A4%CE%AD%CF%87%CE%BD%CE%B5%CF%82/%CE%86%CF%81%CE%B8%CF%81%CE%B1/4517-h-byzantini-logotexnia-simera.html

H Bυζαντινή Λογοτεχνία Σήμερα

Πέμπτη, 26 Σεπτέμβριος 2013 07:30Γραπτός Λόγος

Γιώργος  Βαρθαλίτης
Αν πάρουμε στην τύχη μια ιστορία της ευρωπαϊκής λογοτεχνίας, είτε από αυτές που  γράφτηκαν παλιότερα  από διαπρεπείς ευρωπαίους λογίους, είτε από τις πιο πρόσφατες, που τις δημοσιεύουν ονομαστά πανεπιστημιακά ιδρύματα της Ευρώπης και της Αμερικής και τα επιμέρους τους κεφάλαια συντάσσουν  ειδικοί για κάθε περίοδο επιστήμονες, μάταια θα αναζητήσουμε κάποιες σελίδες αφιερωμένες στη βυζαντινή λογοτεχνία. Νομίζω πως ο Harold Bloom, στον περιώνυμο κανόνα του της δυτικής λογοτεχνίας, δεν περιλαμβάνει κανένα έργο της βυζαντινής γραμματείας. Αυτή η παράλειψη ή αποσιώπηση, που δεν είναι εσκεμμένη, απηχεί μιαν  αδιαμφισβήτητη αλήθεια: το Βυζάντιο δεν έχει θέση στη συνείδηση της ζωντανής λογοτεχνικής κληρονομιάς του δυτικού ανθρώπου. Το ενδιαφέρον του τελευταίου για αυτή τη γραμματεία, όταν υπάρχει, έχει χαρακτήρα εκκεντρικής απόκλισης.

η συνέχεια στο σύνδεσμο πηγή

ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ:Ο ΠΑΡΕΞΗΓΗΜΕΝΟΣ ΦΙΛΟΣΟΦΟΣ

http://www.visaltis.net/2013/09/blog-post_24.html?spref=fb

ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ:Ο ΠΑΡΕΞΗΓΗΜΕΝΟΣ ΦΙΛΟΣΟΦΟΣ

Επίκουρος: ο φιλόσοφος της ηδονής.


Οποιες κι αν είναι οι θρησκευτικές ή οι φιλοσοφικές μας πεποιθησεις περί των αιωνίων υπαρξιακών ερωτημάτων, καλό είναι να γνωρίζουμε τις απόψεις του φιλοσόφου για τον οποίο ο Νίτσε είπε: "Η επιστήμη έχει βαλθεί να επιβεβαιώσει τον Επίκουρο"

Το παρακάτω κείμενο είναι από τα πιο συμπυκνωμένα και αποδίδει με συντομία και σαφήνεια την Επικούρεια κοσμοθεωρία:

Ο φιλόσοφος Επίκουρος που γεννήθηκε στη Σάμο, γιος του Αθηναίου Νεοκλή, ήταν ιδρυτής της Σχολής των Επικουρείων στην Αθήνα. Σε ηλικία 14 ετών άκουσε μαθήματα από τον πλατωνιστή Πάμφιλο. Για τη φιλοσοφική του εξέλιξη έπαιξε ρόλο η σπουδή του (327-324) με δάσκαλο τον Ναυσιφάνη, ο οποίος του δίδαξε την Ατομιστική του Δημόκριτου και τη θεωρία της ηδονής της Κυρηναϊκής Σχολής. Αργότερα ο ίδιος έλεγε ότι όλα όσα ήξερε τα έμαθε μόνος του, γιατί οι δάσκαλοι δεν μπορούσαν να του εξηγήσουν, τί υπήρχε πριν από το χάος, από το οποίο προέκυψε η ζωή.

Στα έτη 323-321 ο Επίκουρος ήταν στρατιώτης στην Αθήνα. Το 323 πέθανε ο Μεγαλέξανδρος στη Βαβυλώνα, με αποτέλεσμα το 322 να ξεσηκωθούν οι Αθηναίοι ενάντια στους Μακεδόνες. Ταυτόχρονα ο Αριστοτέλης, φοβούμενος λιντσάρισμα, εγκατέλειψε το «Λύκειο», τη Σχολή που είχε στην Αθήνα και διέφυγε στη Χαλκίδα όπου, μετά από λίγο καιρό, πέθανε. Η προσπάθεια των Αθηναίων για απεξάρτηση από τους Μακεδόνες κατέληξε σε ήττα, οπότε ο πατέρας του Επίκουρου εξεδιώχθη με άλλους Αθηναίους από τη Σάμο και κατέφυγε στον ιωνικό Κολοφώνα. Εκεί εγκαταστάθηκε και ο Επίκουρος, όπου εμβάθυνε σε φιλοσοφικά προβλήματα, στη συνέχεια δίδαξε δε στη Μυτιλήνη και στη Λάμψακο (Ελλήσποντος).

Αρκετοί φίλοι και μαθητές από τη Μυτιλήνη και τη Λάμψακο ακολούθησαν τον Επίκουρο στην Αθήνα, όταν αυτός ίδρυσε τη σχολή του «Κήπου», κάπου στο σημερινό Βοτανικό, μεταξύ Διπύλου και Ακαδημίας. Περίπου την ίδια εποχή ίδρυσε σχολή στην «Ποικίλη Στοά» και ο Ζήνων ο Κιτιεύς. Η επικούρεια Σχολή του «Κήπου» καλλιεργούσε φιλοσοφικό ανταγωνισμό με τους ακαδημαϊκούς (πλατωνικούς) και τους περιπατητικούς (αριστοτελικούς). Στον «Κήπο» δίδαξε ο Επίκουρος περίπου 40 χρόνια.

Οι επικούρειοι είχαν φυσιοκρατικές αντιλήψεις και μίλαγαν ενάντια στις δεισιδαιμονίες, τη μαντική, τα θρησκευτικά ιερατεία και τους δημοκόπους πολιτευτές, προκαλώντας έτσι την αντιπάθεια των κατεστημένων ολιγαρχικών κύκλων. Τα κυριότερα έργα του ίδιου του Επίκουρου γέμιζαν περί τους 300 παπύρους, έχουν όμως διασωθεί ελάχιστα, γιατί τα περισσότερα καταστράφηκαν κατά τις συστηματικές πυρπολήσεις βιβλιοθηκών από τον 4ο αιώνα μ.Χ. και μετά.

Στην επικούρεια διδασκαλία διαιρείται η φιλοσοφία, η οποία θεωρείται «φάρμακο της ψυχής», σε τρεις τομείς, τη φυσική, τη λογική και την ηθική. Υπέρτατο αγαθό κατά τον Επίκουρο είναι η ευχαρίστηση στη ζωή, για την απόλαυση της οποίας πρέπει να επιστρατεύονται όλες οι προσπάθειες του ανθρώπου. Η επικούρεια ευχαρίστηση (ηδονή) αφορούσε όλες τις ψυχικές απολαύσεις, την καλλιέργεια του πνεύματος και την άσκηση της αρετής, χωρίς έπαρση και αυτοπροβολή. Σε επιστολή του προς τον Μενοικέα ο Επίκουρος γράφει:

«Όταν λέμε ότι σκοπός είναι η ηδονή, δεν εννοούμε τις ηδονές του ασώτου και αυτές που βρίσκονται μέσα στις απολαύσεις, όπως νομίζουν μερικοί που το αγνοούν και δεν το παραδέχονται ή είναι κακώς πληροφορημένοι. Αλλά εννοούμε να μην πονάει το σώμα και να μην ταράσσεται η ψυχή.»

Οι ιδανικές καταστάσεις για τον άνθρωπο είναι, αρνητικά μεν η αταραξία, η αφοβία και η απονία και θετικά, η ευθυμία, η χαρά, η ευφροσύνη και η απαλλαγή από το φόβο του θανάτου. Κύρια προσπάθεια του ανθρώπου πρέπει να είναι η απολύτρωση από τον πόνο, η οποία εξασφαλίζει μία παθητική ηδονή. Η φιλοσοφία του Επίκουρου για τον τρόπο διαβίωσης των ανθρώπων συμπυκνώνεται στο «λάθε βιώσας» (= να ζεις απαρατήρητος, να μην επιδιώκεις την προβολή). Στην ίδια επιστολή του προς Μενοικέα γράφει ο Επίκουρος:

«Το πιο φρικτό από τα κακά, ο θάνατος, δεν είναι τίποτα για μας (τους επικούρειους), επειδή όταν υπάρχουμε εμείς, αυτός δεν υπάρχει, και όταν επέλθει ο θάνατος, τότε δεν υπάρχουμε εμείς.»

Για το δίλημμα πεπερασμένη – αιώνια ζωή που εισάγουν τεχνητά οι θρησκείες ώστε να προσφέρουν υπηρεσίες με διάφορες αυθαίρετες κατασκευές περί αιωνιότητας της ζωής, έγραφε:

«Η σωστή γνώση πως ο θάνατος δεν είναι τίποτα για μας, κάνει απολαυστική τη θνητότητα της ζωής, όχι επειδή της προσθέτει άπειρο χρόνο, αλλά επειδή την απαλλάσσει από τον πόθο της αθανασίας.»

Ενώ ο Πλάτων και ο Αριστοτέλης θεωρούσαν τα ουράνια σώματα θεϊκές μονάδες με αυτοτελή βούληση, τα οποία παρακολουθούσαν τους ανθρώπους, ο Επίκουρος γράφει ότι αυτά τα σώματα πήραν από την αρχή, μαζί με το σφαιρικό τους σχήμα, την αναγκαιότητα και περιοδικότητα των κινήσεών τους και δεν πρόκειται για μακάριες και άφθαρτες οντότητες.

Αναφέρει ο Επίκουρος για τη θεωρία του
Ηδονή είναι να μην πονάει το σώμα και να μην ταράσσεται η ψυχή.

Η αξία της γνώσης, υποστηρίζει ο Επίκουρος, αντίθετα με τον Αριστοτέλη, μετριέται με τη χρησιμότητά της. Η γνώση πρέπει να βοηθάει για να εκλείψουν οι δεισιδαιμονίες και οι πλάνες και για να κατακτήσει ο άνθρωπος το ανώτερο αγαθό που είναι η ψυχική γαλήνη. Δεν υπάρχει και δεν χρειαζόμαστε γνώση που δεν έχει σχέση με τη ζωή, που δεν μεγαλώνει την ευτυχία μας, που δεν μειώνει τον πόνο μας – επικούρειες αντιλήψεις που επικράτησαν οριστικά από την Αναγέννηση και εντεύθεν.

Επίσης έγραψε
«Η σωστή γνώση πως ο θάνατος δεν είναι τίποτα για μας, κάνει απολαυστική τη θνητότητα της ζωής, όχι επειδή της προσθέτει άπειρο χρόνο, αλλά επειδή την απαλλάσσει από τον πόθο της αθανασίας.»

Επίσης αντίθετα με τον Αριστοτέλη, ο Επίκουρος θεωρεί τις γυναίκες ισότιμες στην κοινωνική ζωή με τους άνδρες και τις δέχεται ως μαθήτριες στη Σχολή. Εξ ίσου ισότιμη ανθρώπινη αντιμετώπιση αξίζουν οι δούλοι, οι οποίοι μπορούσαν να παρακολουθούν μαθήματα στον Κήπο και να αναδειχθούν σε φιλοσόφους. Το όνομα ενός εξ αυτών, Μυς, διασώθηκε σε μας από τον ιστορικό Λαέρτιο. Για τις γυναίκες έγραψε ο Επίκουρος:

«Η γυναίκα σου να σε σέβεται πρέπει και όχι να σε φοβάται, διότι δεν την πήρες για υπηρέτρια, αλλά για σύντροφο στη ζωή.»

Μια σύγκριση αυτών των αντιλήψεων με αντίστοιχες μεταγενέστερες που επικράτησαν στον ελληνόφωνο χώρο, δείχνει ποια ανατολίτικη οπισθοδρομικότητα επεβλήθη στον Ελληνισμό με τις μεσανατολικές δοξασίες.

Μέσα σε ένα περιβάλλον πολεμικών και πολιτικών ανακατατάξεων των ελληνιστικών κρατών, όπου τίθενται ερωτήματα για ανεξαρτησία (από τους Μακεδόνες) και αυτονομία των πόλεων, οι Επικούρειοι έχουν σαφή άποψη για το θέμα των πατρίδων, όχι με την ιδιοκτησιακή έννοια που δημιουργούν στους ανθρώπους, μέχρι των ημερών μας, οι κυβερνήτες για λόγους διατήρησης της εξουσίας και διακίνησης εξοπλισμών, αλλά με την έννοια του ενιαίου περιβάλλοντος, της κοινής πατρίδας και της αδελφοσύνης επί Γης. Έγραφε ο επικούρειος Διογένης Οινοανδέας (2ος αιώνα π.Χ.):

«Με το κάθε κομμάτιασμα της γης βέβαια άλλη είναι η πατρίδα για τον καθένα. Αλλά εάν δούμε όλη την επιφάνεια αυτού του κόσμου, τότε μία είναι η πατρίδα όλων μας, όλη η Γη, και μία η κατοικία μας, όλος ο κόσμος.»

Αντιλήψεις, οι οποίες επανέρχονται τον 21ο αιώνα ως νέες σοφίες, μπροστά στα πολλαπλά προβλήματα που προέκυψαν, είτε από τις φυσικές αλλαγές, είτε από τις δραστηριότητες του ανθρώπου, π.χ. επιβάρυνση περιβάλλοντος, πυρηνικά όπλα, διατροφικά προβλήματα, ενεργειακή ανεπάρκεια, αμάθεια και οπισθοδρομικότητα κ.ά.

Οι θεοί, κατά την επικούρεια αντίληψη, δεν ανακατεύονται στα ανθρώπινα, δεν κάνουν χάρες και δεν δέχονται δώρα. Αν έκαναν δε πράγματι οι θεοί όσα τους ζητούσαν οι άνθρωποι, θα εξαφανιζόταν η ανθρωπότητα, γιατί όλοι επιζητούν και εύχονται το κακό των άλλων… Για κάθε στιγμή και κάθε δυσκολία της ανθρώπινης ζωής, οι επικούρειοι φιλόσοφοι είχαν διατυπώσει ως πνευματικό βοήθημα την τετραφάρμακον, τέσσερις φράσεις για συνεχή χρήση:

«Δεν μας φοβίζει ο θεός, δεν μας ανησυχεί ο θάνατος, εύκολα αποκτιέται το Καλό, εύκολα υποφέρεται το Κακό.»

Αυτό δηλώνει ότι, πέρα από τις φυσικές δυνάμεις και τους νόμους του σύμπαντος,
δεν υπάρχουν θεοί τιμωροί και μπαμπούλες, όπως επαναλαμβάνουν καταπιεστικά
οι θρησκείες, οπότε και δεν χρειάζεται κάποιος να ζει με το φόβο τους
δεν μας ανησυχεί ο θάνατος που δεν μας αφορά, εφόσον εμείς δεν υπάρχουμε πια
το καλό που χρειάζεται για να ζήσει κάποιος, σύμφωνα με τις πνευματικές, ψυχικές και σωματικές ανάγκες του, αποκτάται για έναν ολιγαρκή άνθρωπο εύκολα και τέλος,
με την επικούρεια αταραξία αντιμετωπίζεται κάθε κακό, κάθε δυσάρεστη κατάσταση και κάθε φόβος.

Ένας σημαντικός τομέας που απασχόλησε εντατικά τον Επίκουρο, από τον οποίο έχουμε όμως λίγες πληροφορίες, είναι η φυσική του φιλοσοφία. Η επιρροή του ατομισμού του Λεύκιππου και του Δημόκριτου είναι παραπάνω από εμφανής στο έργο του Επίκουρου. Ο μεγάλος αυτός φιλόσοφος έγραψε, μεταξύ άλλων, και ένα τεράστιο συναφές σύγγραμμα, «Περί Φύσεως», το οποίο είχε έκταση 37 τόμων. Τα λίγα αποσπάσματα που έχουν διασωθεί από αυτό το έργο, είναι κυρίως κείμενα του Λουκρήτιου και του Διογένη Οινοανδέα, αλλά και λίγα του ίδιου του Επίκουρου.

Μερικές από τις βασικές αρχές της φυσικής φιλοσοφίας του Επίκουρου

* Τίποτα δεν δημιουργείται ποτέ από το τίποτα.
* Ο κόσμος δεν δημιουργήθηκε από θεία παρέμβαση.
* Ακόμα και αν υπάρχουν θεοί, αυτοί δεν επιδρούν στο φυσικό κόσμο.
* Η ύλη δεν καταστρέφεται σε τίποτα.
* Πρωταρχικά στοιχεία της ύλης δεν είναι τα αριστοτελικά στοιχεία πυρ, αήρ, γη και ύδωρ, αλλά μικρά αδιαίρετα άφθαρτα σωματίδια (άτμητα σωμάτια = άτομα).
* Τίποτα δεν μπορεί να γίνει αισθητό αν δεν έχει υλική υπόσταση.
* Τίποτα δεν υπάρχει εκτός από τα άτομα και το κενό ανάμεσά τους.
* Όλα τα σώματα, είτε είναι άτομα, είτε προέρχονται από ένωση ατόμων.
* Το σύμπαν είναι αχανές. Δεν βρισκόμαστε στο κέντρο του σύμπαντος, αλλά είμαστε ένας από τους αναρίθμητους κόσμους του σύμπαντος.
* Τα άτομα βρίσκονται σε διαρκή κίνηση μέσα στο κενό. Μπορούν να συνεχίσουν σε ευθεία, να συγκρουστούν, να αλλάξουν κατεύθυνση, να ενωθούν με άλλα άτομα στη δημιουργία σύνθετων σωμάτων.
* Οι κόσμοι και τα έμβια όντα δημιουργούνται από τυχαία γεγονότα λόγω της χαοτικής
κίνησης των ατόμων.
* Αυτό που αποκαλούμε «ψυχή» είναι σωματική οντότητα με υλικά χαρακτηριστικά και
δεν συνεχίζει να υπάρχει μετά τον θάνατο.
* Η αίσθηση είναι αξιόπιστη, διότι δεν μπορεί να αμφισβητηθεί από κάτι άλλο πιο αξιόπιστο από αυτήν.

Σήμερα γνωρίζουμε ότι αυτές οι απόψεις, τις οποίες είχε προσεγγίσει διαισθητικά ο Επίκουρος, δεν απέχουν σημαντικά από τα επιστημονικά ευρήματα και τη σημερινή γνώση μας για τα ουράνια σώματα και τη φύση γενικότερα. Δεν είχε, λοιπόν, άδικο ο Νίτσε που διαπίστωνε στα τέλη του 19ου αιώνα ότι: «Η επιστήμη έχει βαλθεί να επιβεβαιώσει τον Επίκουρο!»

Είναι πασιφανές, πόσο αρνητική ήταν για την πρόοδο της ανθρωπότητας η αποσιώπηση αυτού του μεγάλου διανοητή κατά την ύστερη Αρχαιότητα και το Μεσαίωνα. Μπορούμε δε εύκολα να σκεφτούμε, πόσο θα είχαν προωθηθεί η επιστήμη, η τεχνολογία και γενικότερα ο (ελληνικός) πολιτισμός, αν είχε εξελιχθεί ομαλά η επιστήμη των ελληνορωμαϊκών και ελληνιστικών χρόνων και δεν είχε παρεμβληθεί ο οπισθοδρομικός Μεσαίωνας με την υποστήριξη της εισροής στις πολιτισμένες κοινωνίες βαρβάρων από Βορρά και Ανατολή και της άνωθεν επιβολής σκοτεινών δεσποτικών και θεόπληκτων αντιλήψεων.

Από τα προηγούμενα είναι επίσης κατανοητό, γιατί οι πλατωνιστές και αριστοτελιστές απεχθάνονταν αυτόν τον μεγάλο φιλόσοφο, τους μαθητές του και τη φιλοσοφία τους και γιατί συνεχίζεται αυτή η εχθρότητα μέχρι των ημερών μας από όλους τους ελιτίστικους μηχανισμούς.

Περίπου 300 χρόνια μετά την εποχή του Επίκουρου, γράφει ο Πλούταρχος (~50 – 125 μ.Χ.) ότι ο ιδρυτής της Σχολής του «Κήπου» προσπάθησε να ανατρέψει τους «θεσμούς της πόλης» και ότι θεωρούσε τον εαυτό του «σοφότερο από τον Πλάτωνα» – έγκλημα καθοσιώσεως για τους ολιγαρχικούς. Γι’ αυτές λοιπόν τις αντιλήψεις έπρεπε, σύμφωνα με τον Πλούταρχο που είχε ο ίδιος ολιγαρχικές προτιμήσεις, να μαστιγωθούν όλοι οι επικούρειοι, όχι με το απλό μαστίγιο αλλά με το αστραγωτό! Αυτή η εκδήλωση αντιπάθειας και εκδικητικότητας δείχνει, πόση επιρροή πρέπει να είχαν ακόμα κατά το 2ο μ.Χ. αιώνα στην κοινωνία της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας οι επικούρειοι φιλόσοφοι.

Ο Επίκουρος δεν έτυχε μέχρι σήμερα, λόγω των δημοκρατικών και φυσιοκρατικών του αντιλήψεων, οποιασδήποτε προβολής μέσα από τα σύγχρονα εκπαιδευτικά συστήματα, τα οποία κατά κύριο λόγο στηρίζουν ακόμα ολιγαρχικές και θεοκρατικές αντιλήψεις. Μόλις τα τελευταία χρόνια παρουσιάζεται στα ελληνικά σχολικά βιβλία δειλά η βιογραφία του Επίκουρου και αναπτύσσεται η φιλοσοφία του. Μερικοί σύγχρονοι δυσφημιστές εξηγούν δε, κάνοντας μεταφραστικά άλματα, ότι το λάθε βιώσας (= να ζεις απαρατήρητος) του σπουδαίου αυτού φιλοσόφου σημαίνει πως κάποιος ζει λαθραία, σε βάρος των άλλων – ένα ακόμα δείγμα της διαχρονικής οπισθοδρομικής αθλιότητας που υποστηρίζεται κατά κανόνα από μηχανισμούς προπαγάνδας, θεσμοποιημένους και άτυπους.

 Στ. Φραγκόπουλος -sciencearchives.wordpress.com

ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟΝ/visaltis.net

Στο Νεραϊδόσπηλιο

http://kritipoliskaihoria.blogspot.gr/2013/09/blog-post_9403.html?spref=fb

... ΤΗΣ ΒΑΣΙΛΙΚΗΣ ΠΑΠΟΥΤΣΑΚΗ - Στο Νεραϊδόσπηλιο ( Επαρχία πεδιάδος ) ΟΙ ΝΕΡΑΙΔΕΣ ΧΟΡΕΥΑΝ ΚΑΙ ΤΡΑΓΟΥΔΟΥΣΑΝ

Ετσά μου τα πανε…ετσά τα γράφω….

0 Νεραϊδόσπηλιος

(επαρχία Πεδιάδος- Ηράκλειο Κρήτης)

Στο Νεραιδόσπηλο οι Νεράιδες χορεύανε και τραγουδούσανε. Ο Στεφανής από το Σγουροκεφάλι έπαιζε πολύ ωραία τη λύρα και οι Νεράιδες τον έπαιρναν τις νύχτες να τις διασκεδάσει. Έλα σου όμως που αυτός αγάπησε  μια απ αυτές, την πιο όμορφη.

Έπαιζε τη λύρα διασκέδαζαν οι Νεράιδες μα ο καημός του ήταν μεγάλος. Πως θα έπαιρνε την αγαπημένη του από εκεί και να την κάμει δική του ? Μια γριά από το χωριό που ήτανε και  Μαμή πραχτικιά και κάτεχε από αυτά, τον ορμήνεψε :

« Άμε , του λέει , όπως κάνεις καθ΄ αργά και όντε κοντεύουνε να κράξουνε οι πετεινοί, ν΄ αρπάξεις την αγαπητικιά σου από τα μαλλιά , να τηνε κρατείς καλά όμως γιατί αυτή θα γενεί τη μια όφης, την άλλη σκύλος, την άλλη σκορπιός μα μη φοβηθείς γιατί αυτό θα γίνεται μέχρι να λαλήσουν οι πετεινοί».


η συνέχεια στο σύνδεσμο πηγή

Το κακό στην πατερική θεολογία και στη φιλοσοφική παράδοση

Το κακό στην πατερική θεολογία και στη φιλοσοφική παράδοση

Σάββατο, 21 Σεπτέμβριος 2013 08:00ΒΙΝΤΕΟθήκη

i

Το γραφείο νεότητας της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών στα πλαίσια ομιλιών: Το Ευαγγέλιο στον σύγχρονο κόσμο: συναντήσεις με χριστιανούς και θύραθεν στοχαστές, διοργάνωσε εκδήλωση με θέμα:
Οι χριστιανοί απέναντι στο πρόβλημα του κακού
Tην Παρασκευή 17 Μαΐου 2012,ο π. Δημήτριος Μπαθρέλλος, (εφημέριος Ι. Ναού Αγίας Σοφίας, Ντράφι) μίλησε με θέμα :
Το κακό στην πατερική θεολογία και στη φιλοσοφική παράδοση.
Το βίντεο στο σύνδεσμο πηγή

Καζαντζάκης, "Ο Χριστός ξανασταυρώνεται"

Μυθικη Αναζητηση.

8 ώρες πριν

"Μην είσαι παλαβός, Μπραϊμάκι μου, άσε τους Ρωμιούς να σκοτώνουνται αναμεταξύ τους. Δεν έχει ξοφλημό, ανάθεμά τη για ράτσα! Πόσα χρόνια, πάππου πρόσπαππου, πολεμούμε να την ξεκάνουμε; Τί καταφέραμε; Τον κακό μας τον καιρό! Έναν ξεριζώνεις, δέκα φυτρώνουν...
Αν δεν σκοτωθούν, σου λέω, αναμεταξύ τους, σκοτωμό δεν έχουν. Τους αφήνω, το λοιπόν, και σκοτώνουνται.
Κι άμα βγάλουν καλά καλά τα μάτια τους, καβαλικεύω τη φοράδα μου και πάω και βάνω τάξη. Κατάλαβες; Σου τα λέω αν αξιωθείς και γίνεις κι εσύ καμιά φορά Αγάς σε ρωμαίικο χωριό, να ξέρεις μωρέ, πώς να φέρνεσαι με τους Ρωμιούς."

Καζαντζάκης, "Ο Χριστός ξανασταυρώνεται"

"Ο άνδρας με την πουά γραβάτα"

Γιάννης Φαρσάρης.

4 ώρες πριν

# Το ανοικτό θεατρικό έργο μας "Ο άνδρας με την πουά γραβάτα" ετοιμάζεται να ανέβει στην Αθήνα τον Οκτώβριο στο θέατρο ΑΛΚΜΗΝΗ από την θεατρική ομάδα Volt!

(Έχει ήδη ανέβει το καλοκαίρι από την θεατρική ομάδα "ΚΟΛΑΖ" του ΤΕΙ Λάρισας)

Εδώ διαθέσιμο το έργο αλλά και το soundtrack για κατέβασμα:https://www.openbook.gr/o-andras-me-tin-poua-gravata/

http://www.openbook.gr/2012/03/poua-gravata.html

Δημαινέτη και Τόξαρις

Μυθικη Αναζητηση.

5 ώρες πριν

 

Δημαινέτη και Τόξαρις: η ψυχική συνεργασία που σώζει την Αθήνα από τον λοιμό
<.. Ένα χρόνο μετά την έναρξη του Πελλοπονησιακού πολέμου ενσκήπτει λοιμός στην Αθήνα, οι επιπτώσεις τουοποίου,επεκτάθηκαν σε μια χωρίς προηγούμενο καταστροφή, τόσο από άποψη θανάτων, όσο και από γενικής κατάπτωσης των ηθών και του πνεύματος. Τόσος ήταν ο τρόμος και ο πανικός που σκόρπισε που οι υγιείς δεν έπαιρναν καν προληπτικά μέτρα παρά περιμένανε υπομονετικά να τους προσβάλει η νόσος, επιδίδονταν δε σε μιαρές πράξεις , λεηλασίες και εγκλήματα, έτσι ώστε η ηθική κατάπτωση έφτασε στο κατακόρυφο... http://mythiki-anazitisi.blogspot.gr/2013/04/blog-post_7145.html#

Προσοχή στους κήρυκες.

Alexandra Aleka.

17 Σεπτεμβρίου

Eκείνοι που κηρύττουν Θεό, χρειάζονται Θεό.
Eκείνοι που κηρύττουν ειρήνη, δεν έχουν ειρήνη.
Eκείνοι που κηρύττουν αγάπη, δεν έχουν αγάπη.

Προσοχή στους κήρυκες.
Προσοχή στους γνώστες.
Προσοχή σ' εκείνους που όλο διαβάζουν βιβλία.
Προσοχή σ' εκείνους που είτε απεχθάνονται τη φτώχεια,
είτε είναι περήφανοι γι' αυτήν.
Προσοχή σ' εκείνους που βιάζονται να επαινέσουν
γιατί θα θέλουν επαίνους για αντάλλαγμα.
Προσοχή σ' εκείνους που βιάζονται να κρίνουν,
φοβούνται αυτά που δεν ξέρουν.

Προσοχή σ' εκείνους που αναζητούν τα πλήθη,
γιατί είναι ένα τίποτα μόνοι τους.
Προσοχή στο μέσο άντρα. Τη μέση γυναίκα.
Προσοχή στην αγάπη τους, η αγάπη τους είναι μέτρια
αναζητά το μέτριο.
Αλλά υπάρχει ιδιοφυΐα στο μίσος τους,
υπάρχει αρκετή ιδιοφυΐα στο μίσος τους για να σας σκοτώσει,
να σκοτώσει τον καθένα.

Δεν αντέχουν τη μοναξιά,
δεν καταλαβαίνουν τη μοναξιά.
Θα προσπαθήσουν να καταστρέψουν οτιδήποτε...
Oτιδήποτε διαφοροποιείται απ τα δικά τους μέτρα.
Ανίκανοι όπως είναι να δημιουργήσουν Τέχνη
ανίκανοι είναι και να την καταλάβουν
θα εκλάβουν την αποτυχία τους ως δημιουργών μόνο ως αποτυχία του κόσμου συνολικά.

Ανίκανοι όπως ειναι να αγαπήσουν πλήρως
θα θεωρήσουν και τη δική σας αγάπη ελλειπή
και θα σας μισήσουν γι' αυτό
και το μίσος τους θα είναι τέλειο
Όπως ένα αστραφτερό διαμάντι
όπως ένα μαχαίρι,
όπως ένα βουνό,
όπως μια τίγρη,
όπως το δηλητηριο...
Η πιο τελειοποιημένη Τέχνη τους.

Η Ιδιοφυΐα του πλήθους, του Τσαρλς Μπουκόφσκι

εμένα δεν μου αρκεί η φιλία

ΤΑ ΡΑΝΤΙΣΜΕΝΑ(Ομάδα καλλιτεχνικών, λογοτεχνικών, αναζητήσεων).

20 ώρες πριν

"Η φιλία δεν μπορεί να υποκαταστήσει τον έρωτα(...) Η φιλία είναι ένα εφήμερο μέσο, τεχνητό και πολύ συχνά ψεύτικο. Μην περιμένεις ποτέ από μία φιλία τα θαύματα που κάνει ο έρωτας! Οι φίλοι δεν μπορούν να υποκαταστήσουν τον έρωτα. Δεν μπορούν να σε αποσπάσουν από τη μοναξιά, να γεμίσουν το κενό, να προσφέρουν αυτό το είδος συντροφιάς. Έχουν τη δική τους ζωή, τους δικούς τους φίλους, τους δικούς τους έρωτες. Είναι αυτόνομες οντότητες, είναι ξένοι, παροδικές παρουσίες και πάνω απ' όλα χωρίς υποχρεώσεις.
Οι φίλοι μπορούν και γίνονται φίλοι των εχθρών σου. Φεύγουν κι έρχονται κατά πως τους αρέσει και τους εξυπηρετεί κι εύκολα σε ξεχνούν: δεν το κατάλαβες; Υπόσχονται λαγούς με πετραχήλια. Καλόπιστα ίσως. "Στηρίξου πάνω μου, φώναξε εμένα, έλα σε μένα". Όταν όμως τους φωνάξεις, στις περισσότερες περιπτώσεις γίνονται άφαντοι. Όταν τους βρεις, έχουν κάποια επείγουσα υπόθεση και δεν έρχονται. Κι αν έρθουν, αντί για λαγούς με πετραχήλια, σου φέρνουν μια χούφτα χαλίκια: τα υπολείμματα, τα ψίχουλα του εαυτού τους. Το ίδιο κάνεις κι εσύ μαζί τους.
Όχι, εμένα δεν μου αρκεί η φιλία. Εγώ έχω ανάγκη από τον έρωτα. Έχω ανάγκη από το να αγαπάω και να με αγαπούν με τις δεσμεύσεις του έρωτα, με τις δυσκολίες του έρωτα, το απόλυτο και τις τυραννίες του έρωτα, του έρωτα της ψυχής και του σώματος. Τον χρειάζομαι όσο χρειάζομαι την τροφή και το νερό, σου έλεγα, αυτό χρειάζομαι για να επιβιώσω. Κι έπειτα έλεγα αγάπα με κι άσε με να σ’ αγαπώ, αγαπημένε. Δεν είμαι απλώς ένα θεσπέσιο άγαλμα από σάρκα και οστά...
...η ανάγκη για αγάπη είναι μια ανάγκη που θέλει δύο μαζί για να ανακουφιστεί, αλλά κι ότι το μέγεθος ή η ποιότητα της αγάπης δεν έχει συμμετρία και συγχρονισμό. Όταν είναι διαθέσιμη αυτή δεν είναι διαθέσιμος αυτός…Ή είναι διαθέσιμοι και οι δύο αλλά για να ικανοποιηθεί η δική του ανάγκη δεν φτάνει ένας ποταμός, κι αντίστροφα. Κατά τη γνώμη μου, η κατάρα που έδωσε ο Θεός στον Αδάμ και στην Εύα όταν τους έδιωξε από τον επίγειο παράδεισο δεν ήταν το θα γεννάς με πόνους, θα δουλεύεις με ιδρώτα. Ήταν: όταν θα σε θέλει εκείνος, δεν θα τον θέλεις εσύ, όταν θα σε θέλει εκείνη, δεν θα τη θέλεις εσύ.
...Πριν χρόνια διάβασα ένα βιβλίο που με εξόργισε, την ιστορία ενός άντρα που δεν αγαπήθηκε και που μια μαγιάτικη νύχτα σκοτώθηκε σε έναν αυτοκινητόδρομο. Εκείνος πέθανε, και τότε μετανιωμένη που δεν το είχε αγαπήσει ολόκληρη η πόλη έτρεξε στην κηδεία του και φώναζε θρηνώντας πίσω από το κρυστάλλινο φέρετρό του « Ζει, δεν πέθανε, ζει! Ζει, ζει, ζει!» Τότε εκείνος χαμογέλασε μ’ ένα παράξενο χαμόγελο, και ξέρεις τι σήμαινε το παράξενο χαμόγελό του; Ότι κάποιες φορές για να αγαπηθούμε πρέπει πρώτα να πεθάνουμε. Όχι, ευχαριστώ. Παρά την απέραντη αυτή ανάγκη για αγάπη, δεν είμαι διατεθειμένη να πεθάνω για να αγαπηθώ από σένα." Ερωτας και Φιλία ....
Οριάνα Φαλάτσι 29 Ιουνίου 1929 – 15 Σεπτεμβρίου 2006

Ὅρκος Ἑλλήνων στὶς Πλαταιές

Ancient Greek Civilization - Αρχαία Ελλάς.

20 ώρες πριν

 

Into the Battle lines....
Ὅρκος Ἑλλήνων στὶς Πλαταιές:
Οὐ ποιήσομαι περὶ πλειονος τὸ ζῆν τῆς ἐλευθερίας. Οὐδὲ ἐγκαταλείψω τοὺς ἡγεμόνας, οὔτε ζῶντας, οὔτε ἀποθανόντας. ἀλλὰ τοὺς ἐν τῇ μάχῃ τελευτήσαντας τῶν συμμάχων ἁπάντας θάψω. καὶ κρατήσας τῷ πολέμῳ τοὺς βάρβαρους,τῶν μὲν μαχεσαμένων ὑπὲρ τῆς Ἑλλάδος πόλεων οὐδεμίαν ἀνάστατον ποιήσω. τὰς δὲ τὰ τοῦ βάρβαρου προελομένας ἅπασας δεκατεύσω. καὶ τῶν ἱερῶν ἐμπρησθέντων καὶ καταβληθέντων ὑπὸ τῶν βάρβαρων οὐδὲν ἀνοικοδομήσω παντάπασιν. ἀλλὰ ὑπόμνημα τοῖς ἐπιγιγνομένοις ἐάσω καταλείπεσθαι τῆς τῶν βάρβαρων ἀσεβείας.

Δὲν θὰ ἐκλάβω ὡς πολυτιμότερη τὴ ζωὴ ἀπὸ τὴν ἐλευθερία. οὔτε θὰ ἐγκαταλείψω στὴ μάχη κανέναν ἀπὸ τοὺς ἡγέτες μας, οὔτε ζωντανό, μὰ οὔτε καὶ νεκρό. ἀλλὰ καὶ τοὺς πεσόντες στὴ μάχη ἀπὸ τοὺς συμμάχους μας ὅλους θὰ ἐνταφιάσω. καὶ ἀφοῦ ἐπικρατήσουμε στὸν πόλεμο κατὰ τῶν βάρβαρων, ἀπὸ τὶς πόλεις ποὺ ἔδωσαν μάχη ὑπὲρ τῆς Ἑλλάδος καμία νὰ μὴν καταστρέψω. ὅσες ὅμως στὴ μάχη συνετάχθησαν μὲ τοὺς βάρβαρους ὅλες νὰ ἀποδεκατίσω. καὶ ἀπὸ τοὺς ναοὺς ποὺ πυρπολήθηκαν καὶ κατεδαφίστηκαν ἀπὸ τοὺς βαρβάρους, κανέναν καθόλου νὰ μὴν ανοικοδομήσω. ἀλλὰ ὡς ὑπενθύμιση στὶς ἐπερχόμενες γενεὲς νὰ ἐπιτρέψω νὰ ἀφεθοῦν, τῆς τῶν βάρβαρων ἀσεβείας.

Η Έριδα (αρχ. Ἔρις)

Ancient Greek Civilization - Αρχαία Ελλάς.

18 ώρες πριν

Ε Ρ Ι Σ - τῇ καλλίστῃ
E R I S by emmanuellakozas - Hellenic goddess (Greek: Ἔρις, "Strife") of chaos, strife and discord, her name being translated into Latin as Discordia.
Η Έριδα (αρχ. Ἔρις) ήταν θεότητα της αρχαιότητας. Ήταν κόρη της Νυκτός και θεά της ζήλιας, της διχόνοιας, του τσακωμού και του καυγά. Κατά άλλους ήταν αδερφή του Άρη. Παριστάνεται συνήθως να κουτσαίνει ή να καμπουριάζει, εκτός όταν σπέρνει τα ζιζάνια, οπότε ομορφαίνει και παίρνει καλό παρουσιαστικό, όπως μας λέει ο Όμηρος στην Ιλιάδα.
Τα αίτια του Τρωϊκού πολέμου ανάγονται στην θεϊκή διαμάχη μεταξύ Αθηνάς, Ήρας και Αφροδίτης, την οποία προκάλεσε η Έριδα δίνοντάς τους ένα χρυσό μήλο με την αναγραφή στην ομορφότερη (τη καλλίστῃ) .

"Discordia" means discord. Her Greek opposite is Harmonia, whose Latin counterpart is Concordia. Homer equated her with the war-goddess Enyo, whose Roman counterpart is Bellona. The dwarf planet Eris is named after the goddess, as is the religion Discordianism.

Μάθε μπριτζ

http://learn.hellasbridge.org/

Αυτό το φθινόπωρο κάνε ένα δώρο στον εαυτό σου. Μάθε μπριτζ

“ Το πιο διασκεδαστικό και πιο έξυπνο παιχνίδι που έχει επινοήσει ο άνθρωπος „

Somerset Maugham

Νομίζεις ότι υπερβάλλουμε; Διάβασε περισσότερα στη συνέχεια γι αυτό το καταπληκτικό παιχνίδι και σπορ.

Στο σύνδεσμο πηγή θα βρείτε όλα τα σχετικά

http://learn.hellasbridge.org/

ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟ ΕΜΒΑΤΗΡΙΟ

Μυθικη Αναζητηση.

12 Σεπτεμβρίου

ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟ ΕΜΒΑΤΗΡΙΟ
<Ὀμπρὸς βοηθᾶτε νὰ σηκώσουμε τὸν ἥλιο πάνω ἀπ᾿ τὴν Ἑλλάδα, ὀμπρός, βοηθᾶτε νὰ σηκώσουμε τὸν ἥλιο πάνω ἀπὸ τὸν κόσμο.
Ὀμπρός, παιδιά, καὶ δὲ βολεῖ μονάχος ν᾿ ἀνέβῃ ὁ ἥλιος, σπρῶχτε μὲ γόνα καὶ μὲ στῆθος νὰ τὸν βγάλουμε ἀπ᾿ τὴ λάσπη, σπρῶχτε μὲ στῆθος καὶ μὲ γόνα νὰ τὸν βγάλουμε ἀπ᾿ τὸ γαῖμα.
Δέστε, ἀκουμπᾶμε ἀπάνω τοῦ ὁμοαίματοι ἀδελφοί του.
Ὀμπρός, ἀδέλφια, καὶ μᾶς ἔζωσε μὲ τὴ φωτιά του, ὀμπρός, ὀμπρὸς κι ἡ φλόγα του μᾶς τύλιξε ἀδελφοί μου.
Ὀμπρὸς οἱ δημιουργοί.. Τὴν ἀχθοφόρα ὁρμή Σας, στυλῶστε μὲ κεφάλια καὶ μὲ πόδια, μὴ βουλιάξει ὁ ἥλιος. Βοηθᾶτε με κι ἐμένανε ἀδελφοί, νὰ μὴ βουλιάξω ἀντάμα...http://mythiki-anazitisi.blogspot.gr/2013/09/blog-post_1433.html

Παρμενίδης περί φύσεως

Μυθικη Αναζητηση.

11 Σεπτεμβρίου

Παρμενίδης περί φύσεως
<..Έλα λοιπόν, εγώ θα πω -κι εσύ φρόντισε το λόγο που θ' ακούσεις-ποιές μόνες οδοί αναζήτησης πρέπει να νοηθούν:
Η μία, πως είναι και πως αδύνατο να μην είναι,
της πειθούς είναι ο δρόμος, γιατί ακολουθεί την αλήθεια.
Η άλλη, πως δεν είναι και πως ανάγκη να μην είναι,
αυτή σου λέω είναι μια στράτα δίχως καθόλου γνώση,
γιατί ούτε να γνωρίσεις το Μη-Ον θα μπορούσες -πράγμα ανέφικτο-
ούτε να το εκφράσεις.
...γιατί Νοείν κι Είναι είναι το αυτό.
Αλλά δες με το νου όμοια τα απόντα: βέβαια γι' αυτόν παρόντα,
γιατί (ο νούς ) δεν θ' αποκόψει Εόν απ' τη συνέχεια του με Εόν,
ούτε καθώς αυτό με τάξη παντού με κάθε τρόπο διασκορπίζεται,
ούτε καθώς συντίθεται.
Το ίδιο είναι για μένα,
απ' όπου κι αν αρχίσω: γιατί εκεί θα επιστρέψω και πάλι...http://mythiki-anazitisi.blogspot.gr/2013/09/blog-post_10.html

...από ουσία θεϊκή

Μυθικη Αναζητηση.

11 Σεπτεμβρίου

 

KAΛΗΜΕΡΑ ΚΑΙ ΚΑΛΗ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ!!
«Η Ελληνική γλώσσα είναι η καλύτερη κληρονομιά που έχει στη διάθεσή του ο άνθρωπος για την ανέλιξη του εγκεφάλου του. 

Απέναντι στην Ελληνική όλες, και επιμένω όλες οι γλώσσες είναι ανεπαρκείς.

Η αρχαία Ελληνική γλώσσα πρέπει να γίνει η δεύτερη γλώσσα όλων των Ευρωπαίων, ειδικά των καλλιεργημένων ατόμων.
Η Ελληνική γλώσσα είναι από ουσία θεϊκή.»
Φρειδερίκος Σαγκρέδο (Βάσκος καθηγητής γλωσσολογίας – Πρόεδρος της Ελληνικής Ακαδημίας της Βασκωνίας)

“Ω! δεν υπάρχει πιο πολύτιμο απ’ τη ζωή!”

http://www.candianews.gr/2013/09/10/%CF%89-%CE%B4%CE%B5%CE%BD-%CF%85%CF%80%CE%AC%CF%81%CF%87%CE%B5%CE%B9-%CF%80%CE%B9%CE%BF-%CF%80%CE%BF%CE%BB%CF%8D%CF%84%CE%B9%CE%BC%CE%BF-%CE%B1%CF%80-%CF%84%CE%B7-%CE%B6%CF%89%CE%AE/

“Ω! δεν υπάρχει πιο πολύτιμο απ’ τη ζωή!”

Ενα κείμενο-ύμνος της Γαλάτειας Καζαντζάκη για τη ζωή, γραμμένο στο Ηράκλειο το 1909, με αφορμή τη στενάχωρη ποίηση του Καβάφη

Του Αλέκου Α. Ανδρικάκη andrikakisalekos@gmail.com
Μ’ ένα κείμενο ύμνο προς τη ζωή, η Γαλάτεια Καζαντζάκη, Αλεξίου ακόμη, διατυπώνει κριτικά την πρώτη γνωριμία της με τον μεγάλο Αλεξανδρινό, τον Κωνσταντίνο Π. Καβάφη, και την ποίησή του. Πρόκειται για ένα σπάνιο κείμενο, που γράφτηκε στο Ηράκλειο στις 4 Δεκεμβρίου 1909 και δημοσιεύτηκε στον περίφημο «Νουμά», την εφημερίδα των δημοτικιστών, στις 14 Φεβρουαρίου 1910.
Είναι η εποχή που ο Καβάφης είναι περίπου αποδιοπομπαίος για την ποιητική και λογοτεχνική ελίτ της Αθήνας. Κάτι σαν περιθωριακός (πολλοί λένε και εξαιτίας των σεξουαλικών προτιμήσεών του), για το κατεστημένο της ελληνικής διανόησης. Ακόμη κι ο μεγάλος Κωστής Παλαμάς τον αντιμετώπισε μάλλον τυπικά, δεν τον υποδέχτηκε όπως του άξιζε, επηρεασμένος από το γενικότερο περιβάλλον.
Είναι όμως ταυτόχρονα η περίοδος που η Ελλάδα κοινωνικά και πολιτικά συγκλονιζόταν συθέμελα. Κάθε τι το δεδομένο, το κατεστημένο, έβλεπε καχύποπτα το νέο. Ο Καβάφης, φυσικά, δεν ήταν ούτε νέος, αφού έφτανε πια τα 47 χρόνια του όταν δημοσιευόταν το κείμενο της Γαλάτειας, ούτε βέβαια καινούργιος και άγνωστος στον ποιητικό λόγο. Αλλά ήταν άκρως σνομπαρισμένος.
Η «αιρετική» Γαλάτεια, η γυναίκα για την οποία έναν χρόνο νωρίτερα ο Νίκος Καζαντζάκης είχε εκφράσει δημόσια, μέσα από τις στήλες επίσης του «Νουμά», το θαυμασμό του για τη λογοτεχνική της αξία και τη φυσική της ομορφιά, ανέλαβε την ευθύνη να «περάσει» τον Καβάφη στο ελληνικό κοινό και στην κατεστημένη (όχι πάντα συντηρητική, αφού και η θεωρούμενη προοδευτική τον αντιμετώπισε, αρχικά, με τον ίδιο περιφρονητικό τρόπο) διανόηση.
Είναι η περίοδος που η μεγάλη Καστρινή συγγραφέας (αδικημένη ακόμη και σήμερα από τη «λογοτεχνική επετηρίδα», πιθανώς εξαιτίας της «σκιάς» του Καζαντζάκη, με τον οποίο αργότερα, μετά το χωρισμό τους, τα έβαλε με τρόπο που αυτό-αδικήθηκε), αρχίζει τη σχέση με τον μετέπειτα σύζυγό της. Ο Καζαντζάκης ήδη υπογράφει ως «Πέτρος Ψηλορείτης», εκείνη, κατ’ αντιστοιχία, ως «Πετρούλα Ψηλορείτη», υπογραφή που χρησιμοποιεί και στο συγκεκριμένο κείμενο.
Με την κριτική μελέτη που δημοσιεύει στις «Φιλολογικές Επιφυλλίδες» του «Νουμά», η συγγραφέας έρχεται να επικυρώσει την ποίηση του Καβάφη ως μεγάλη, αλλά να κατηγορήσει, με προσεγμένο αλλά εμφανή τρόπο, τον ίδιο επειδή δεν επιτρέπει στον ποιητικό λόγο του να ανοίξει όσο του αξίζει τα φτερά του, εξαιτίας των τειχών που απλώθηκαν γύρω από τον ίδιο, χωρίς να αντιδράσει, αλλά και της κουρασμένης, της «μαραζάρικης κι αρρωστημένης ψυχής του».
«Κυτάζει τη ζωή μέσα από τ’ αψηλά τείχη, που όπως ο ίδιος μάς λέει, κάποιοι έχτισαν γύρω του», γράφει. «Κ’ είναι φριχτά αψηλά τα τείχη της σκλαβιάς και μαραζάρικη κι αρρωστημένη η ψυχή που αναστενάζει εκεί μέσα – δυστυχώς, για την ωραία ποίηση του κ. Καβάφη, που τόσα πράματα θα μας έλεγε αν έβγαινε στον ήλιο και στα λουλούδια, στις χιονιές και τις μπόρες».
Ύμνος στη Ζωή!
Η Γαλάτεια, όμως, βρίσκει την αφορμή να υμνήσει το δώρο της ζωής, κάνοντας τη δική της αντιπαράθεση με τη «μαραζάρικη» αντιμετώπιση του Καβάφη. Χαρακτηριστική η αναφορά της που ακολουθεί:
«Όταν επιπόλαια κυτάζεις τη ζωή, σκλάβος της γίνεσαι και παιγνίδι, πετώντας απ’ τη χαρά στον πόνο κι απ’ τον πόνο στη χαρά. Όταν βαθύτερα την κυτάζεις, νοιώθεις τη φριχτή ματαιότητα κάθε χειρονομίας και κάθε κραυγής. Ανέγγιχτος είσαι από τη χαρά κι από τον πόνο. Κι όταν ακόμα πιο βαθειά κυτάξεις την ύπαρξη, τόσο πιο αρμονική και τόσο πιο ωραία θα τηνε βρεις. Θα δεις, ένας ρυθμός συνταράζει σ’ ένα μουσικό ξέσπασμα ανεκλάλητης χαράς, όλα τα πράματα που ζούνε και βιάζουνται, γιατί ξέρουν πως γρήγορα θα πεθάνουν. Οι διάκρισες χαράς και πόνου, ομορφιάς κι ασκήμιας δεν υπάρχουν πιά. Όλα αδερφώνουνται και μεθούνε κυτάζοντας τον ήλιο. Ω! δεν υπάρχει πιο πολύτιμο από τη ζωή!»
Το μεγάλο Ναι ή το μεγάλο Όχι
Παρά τις επιφυλάξεις και αντιρρήσεις που διατυπώνει για την κουρασμένη καβαφική ψυχή, που αποτυπώνεται στην ποίησή του, η Γαλάτεια υποδέχεται τον Αλεξανδρινό όπως του αξίζει: αναγνωρίζει και τη φιλοσοφική του αντίληψη και την ευαισθησία τους.
«Την ποίηση του κ. Καβάφη –σημειώνει- δυό μου φάνηκαν πως την ξεχωρίζουν χαραχτηριστικά: Η βαθειά φιλοσοφική αντίληψη του Ανθρώπου που πολλά ξέρει, κ’ η αισταντικότητα του Ποιητή. Από το ένα μέρος η κουρασμένη σκέψη που όλα τα ξέρει μάταια κι ανώφελα, κι από τ’ άλλο η ευαίσθητη ψυχή που είδε το φριχτό θέαμα της ζωής και δεν μπόρεσε να βαστάξει κ’ έσπασε. Δεν έσπασε ολότελα, λύγισε. Κι ανάμεσα στα γόνατά της τώρα, με κλειστά τα μάτια, κρύβει το κεφάλι της, θυμάται τα όσα είδε και θρηνεί. Πολλά μελέτησε φαίνεται ο κ. Καβάφης. Τα αιστήματα μήνες πολλούς και χρόνια μένουν μέσα του και σιγοσταλάζουν και πετρώνουνται στο νου του κι αποκρυσταλλώνουνται σε μια σκέψη».
« Έτσι-ξεκαθαρίζει, αναγνωρίζοντας και τη μεστή ποιητική του- τα ποιήματα του κ. Καβάφη, αργά και σταλαχτά μάς έρχουνται και σα σταλαχτίτες του υπομονετικού καιρού φαντάζουνε. Ιδίως, συναιστήματα του λογισμού και του κορμιού τρανταχτά, που σε πολυσέλιδους λυρισμούς θα μας ξέχυνε κάποιος άλλος ποιητής, θορυβώδης και πληβείος, σεμνά κι αριστοκρατικά μάς δείχνει ο κ. Καβάφης».
Και ως παράδειγμα παραθέτει το περίφημο ποίημά του «Che fece …. il gran rifiuto» του 1901, για το μεγάλο Ναι ή το μεγάλο Όχι, που κάποτε είμαστε μπροστά στην ευθύνη να επιλέξουμε. Σημειώνουμε ότι ο τίτλος του συγκεκριμένου ποιήματος είναι στίχος του Ντάντε (Inferno, III, 60), και σημαίνει «Εκείνος που έκανε… τη μεγάλη άρνηση».
Στην παρουσίασή της κάνει και πολλές αυθαιρεσίες η Γαλάτεια. Συχνά αλλάζει τη γραφή των λέξεων από τα ποιήματα του Καβάφη, ώστε να τις φέρει πιο κοντά στη δημοτική! Π.χ., στο ποίημα «Τα Τείχη», διορθώνει το «ανεπαισθήτως», αναφορά που χαρακτήρισε τον Καβάφη, με το «αναισθήτως»! Ή στο ποίημα «Τα παράθυρα», το «βαρυές» του ποιητή το αλλοιώνει σε «βαρειές», το «να ’βρω» το μετατρέπει σε «ναύρω» κ.ο.κ. Ακόμη και παραλείψεις στίχων εντοπίζουμε (τους συμπληρώνουμε), αλλά πιθανώς αυτό να οφείλεται απλώς σε λάθος στην αντιγραφή.
Παρουσιάζουμε στη συνέχεια ολόκληρη την κριτική μελέτη της «Πετρούλας Ψηλορείτη», σε γραφή ακραία δημοτική, χωρίς φυσικά να κάνουμε παρεμβάσεις ακόμη και σε οφθαλμοφανείς αλλοιώσεις λέξεων (διπλά σύμφωνα κλπ).
Το φύλλο του «Νουμά» εντοπίσαμε στη Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου Πατρών.
Ακολουθεί το κείμενο της Γαλάτειας Αλεξίου:
Κ.Π. ΚΑΒΑΦΗΣ
Το δειλινό μιας μέρας χλωμής, μέσα στη μυστηριακή μελαγχολία της μισοφωτισμένης σάλας, άκουσα για πρώτη φορά τους στίχους του κ. Καβάφη – με τη θλίψη τη συγκρατημένη και τη σιωπηλή που απλώνει η χειμωνιάτικη δύση, όμορφης μέρας, στα κουρασμένα δέντρα, απλωθήκανε κ’ οι στίχοι του στην ψυχή μου και σκέπασαν μ’ ένα ανατριχιαστικό πέπλο μυστηρίου την Πραγματικότητα.
Ποτέ μου ως τότε δεν είχα ακούσει τ’ όνομα του κ. Καβάφη. Κ’ είτανε φυσικό, σε μια τόσο ταιριασμένη ώρα δειλινή, βαθύτατα κ’ εξαιρετικά να με συγκινήσουν, τα ωραία σιγοπρόφερτα λόγια.
Την ποίηση του κ. Καβάφη δυό μου φάνηκαν από τότε πως την ξεχωρίζουν χαραχτηριστικά: Η βαθειά φιλοσοφική αντίληψη του Ανθρώπου που πολλά ξέρει, κ’ η αισταντικότητα του Ποιητή. Από το ένα μέρος η κουρασμένη σκέψη που όλα τα ξέρει μάταια κι ανώφελα, κι από τ’ άλλο η ευαίσθητη ψυχή που είδε το φριχτό θέαμα της ζωής και δεν μπόρεσε να βαστάξει κ’ έσπασε. Δεν έσπασε ολότελα, λύγισε. Κι ανάμεσα στα γόνατά της τώρα, με κλειστά τα μάτια, κρύβει το κεφάλι της, θυμάται τα όσα είδε και θρηνεί. Πολλά μελέτησε φαίνεται ο κ. Καβάφης. Τα αιστήματα μήνες πολλούς και χρόνια μένουν μέσα του και σιγοσταλάζουν και πετρώνουνται στο νου του κι αποκρυσταλλώνουνται σε μια σκέψη. Έτσι τα ποιήματα του κ. Καβάφη, αργά και σταλαχτά μάς έρχουνται και σα σταλαχτίτες του υπομονετικού καιρού φαντάζουνε. Ιδίως, συναιστήματα του λογισμού και του κορμιού τρανταχτά, που σε πολυσέλιδους λυρισμούς θα μας ξέχυνε κάποιος άλλος ποιητής, θορυβώδης και πληβείος, σεμνά κι αριστοκρατικά μάς δείχνει ο κ. Καβάφης. «Σε μερικούς ανθρώπους έρχεται μια μέρα που πρέπει το μεγάλο Ναι ή το μεγάλο το Όχι να πούνε. Φανερώνεται αμέσως όποιος τόχει έτοιμο μέσα του το Ναι, και λέγοντάς το πέρα πηγαίνει στην τιμή και στην πεποίθησή του. Ο αρνηθείς δεν μετανιώνει. Αν ρωτιούνταν πάλι Οχι θα ξαναέλεγε. Κι όμως τον καταβάλλει εκείνο τ’ όχι – το σωστό – εις όλην την ζωήν του».
Βαθύτερη, δραματικότερη σκέψη, αδύνατο πιο λιγόλογα και πιο αριστοκρατικά να μας δοθεί.
Τι είναι λοιπόν εκείνο που το φιλοσοφικό αυτό κομμάτι το αλλάζει σε ποίημα αισθαντικό και βαθύ; Είναι ο βουβός σπαραγμός της καρδιάς που θέλει να ξεσπάσει και δεν την αφήνει ο νους, γιατί τη φοβάται. Ρυτιδώνεται λες η ηρεμία η φαινομενική της επιφάνειας από το σιγαληνό, το αιώνιο θαρρείς πέρασμα του πόνου του φριχτού, του διπλά φριχτού γιατ’ είναι αθώρητος. Έτσι λένε πως ρυτιδώνεται κ’ η επιφάνεια της ήρεμης θάλασσας, σαν κάτω από τα νερά περνά καρχαρίας. Πάντα τέτοιο αθώρητο θεριό περνά κάτω απ’ όλους τους στίχους του κ. Καβάφη. Ένας ρυθμός περιώδυνος. Μιλεί σα να παραμιλεί. Δεν προσπαθεί, φαίνεται πως δεν προσπαθεί, αρμονικά να πλέξει τις λέξεις κι ομοιόμορφα τη γλώσσα. Κ’ έχει τι το βαθειά αισταντικό αυτή του η τεχνοτροπία. Θαρρείς κι ο πόνος ο κρυφός τον έχει τόσο κουράσει που δεν του είναι δυνατό να στολίζεται με φράσεις. Κάποτε οι ρίμες του τελειώνουν με την ίδια λέξη. Και δείχνει αυτό κάτι σαν idée fixe, που έρχεται και ξανάρχεται το ίδιο το απαράλλαχτο επίμονα και δεν έχει διωγμό.
Ο ρυθμός του κ. Καβάφη μάς δείχνει τέλεια την ψυχή του την τόσο υποταγμένη, μα και τόσο περίλυπη.
Καμιά θερμή έκφραση επαναστατημένου λυρισμού, καμιά απότομη αποφασιστική χερονομία. Η Αγάπη, ο Πόνος, τα Πάθη, η Φύση, συναιστήματα πολύ βαριά, θα σπούσαν το στίχο του ποιητή. Συναιστήματα τόσο υποκειμενικά, θα τον οδηγούσαν άθελα σε καμιά διαμαρτυρία, σε κανένα ανατίναγμα, σε καμιά πρόκληση στη Μοίρα. Τα πάθη αυτά τα φοβάται ο κ. Καβάφης. Τα κυτάζει να περνούν και να τονε σκανιάζουν και συμαζώνεται σε μια γωνιά και ανησυχεί μήπως τόνε δουν και τον προκαλέσουν και τον αναγκάσουν να πει μες σ’ αυτά τη σκέψη του. Αν έπαιρνε την αγάπη – την αγάπη που ή μας σπα ή μας κάνει θεούς, το ξέρει, θάπεφτε από τη συγκρατημένη αριστοκρατοσύνη και θα μιλούσε με το θόρυβο λυρικής χαράς ή αγωνίας.
Ακούσετε: «Σ’ αυτές τες σκοτεινές κάμαρες, που περνώ μέρες βαρειές, επάνω κάτω τριγυρνώ για ναύρω τα παράθυρα. Όταν ανοίξει ένα παράθυρο θάναι παρηγορία.— Μα τα παράθυρα δεν βρίσκουνται, ή δεν μπορώ να τάβρω. Και καλλίτερα ίσως να μην τα βρω. Ίσως το φως θάναι μια νέα τυραννία. Ποιος ξέρει τι καινούρια πράγματα θα δείξει».
Είναι το πιο χαραχτηριστικό απ’ όλα του τα τραγούδια. Βλέπετε; Ένας εφιάλτης βαρύς κάθεται απάνω στην ψυχή του κ. Καβάφη και δεν το αφίνει να σηκωθεί να πεταχτεί επάνω ν’ ανοίξει τα παράθυρα, ν’ ανοίξει και τις πόρτες, να μπει μέσα ο ήλιος, να μπούνε κ’ οι βροχές κ’ οι φωνές του πλήθους κ’ η αγνότατη αμιλησιά των άστρων. Κλει τα μάτια στα καινούρια και στα ζωντανά, γιατί καλά ξέρει πως μια τυραννία νέα θα γεννηθεί πάλι από αυτή. Τι; Πόθοι πάλι; Απογοήτεψες, λαχτάρες άγονες; Όχι! Όχι! Καλύτερα να κλείσει τα παράθυρα, τίποτα να μη δει πια. Κουράστηκε, νικήθηκε. Κάπου – κάπου μόνο κάτι μας ψιθυρίζει. Τόσο σιγά, που χρειάζεται μια ήρεμη χειμωνιάτικη δύση για να τον ακούσεις. Κι όμως άλλοτε, τα παράθυρά του θάταν ανοιχτά και θα μπαινόβγαιναν ίσως τα χελιδόνια την άνοιξη και θάχτιζαν τις φωλιές τους στη στέγη του σπιτιού. Τα χελιδόνια που κι αν έρχουνται μένουν τόσο λίγο και φεύγουν! Τότε θα τραγουδούσε κι ο κ. Καβάφης, χωρίς άλλο, τη χαρά και την αγάπη, και πολλές φορές θάμεινε ακουμπισμένος στα παράθυρά του κοιτάζοντας όλα αυτά. Πόσο βάσταξε όμως αυτό; Πόσες άραγε φορές είδε νάρθουν και να φύγουν τα χελιδόνια; Ποιος ξέρει! Και μια μέρα βρέθηκε φριχτά κουρασμένος. Τα χελιδόνια; Θάρθουν και θα φύγουν χιλιάδες φορές, δε γίνηκε έτσι; Και μας το λέει: «Την μια μονότονην ημέραν άλλη μονότονη, απαράλλαχτη ακολουθεί. Θα γίνουν τα ίδια πράγματα, θα ξαναγίνουν πάλι- οι όμοιες στιγμές μας βρίσκουνε και μας αφήνουν. Μήνας περνά και φέρει άλλον μήνα. Αυτά που έρχονται κανείς εύκολα τα εικάζει είναι τα χθεσινά τα βαρετά εκείνα. Και καταντά το αύριο πια σαν αύριο να μη μοιάζει».
Κ’ έτσι οι στίχοι του κ. Καβάφη έρχονται τόσο τρομαχτικά ήρεμοι που νοιώθεις πριν νάρθουν να μας βρούνε – μέσα σε μια μεγάλη κάμερα έρημη, αγρύπνησαν και κλάψανε πολύ: και μας ήρθαν μόνο, σαν είδαν πως μπορούν να μας πουν τον πόνο τους, δίχως με κανένα μελοδραματικό κίνημα, να τον θεαματοποιήσουν ή με καμιά πομπωδική έκφραση να εγγίσουν την ιερότατη θλίψη του. Προσπαθεί να μας παρηγορήσει για τη ζωή, να μας χαμογελάσει, είναι ήρεμος και κρύβει όσο μπορεί και πιο σπαρτιάτικα, το μυστικό πόνο που του ξεσκίζει τα στήθια ο κ. Καβάφης.
Ένα από τα ωραιότερα έργα του Μιχαήλ Αγγέλου είναι μέσα στον Άγιο Πέτρο της Ρώμης το άγαλμα της Παρθένας Μαρίας όταν σηκώνει τον πεθαμένο γιό της απάνω από τον τάφο. Είχε τόσο κλάψει τις φριχτές μέρες των Παθών, που τώρα πια την ημέρα τη στερνή του Ενταφιασμού κουράστηκε, καταβλήθηκε, έλιωσε. Κρατεί πεθαμένο τη Ζωή της απάνω στα χέρια της κ’ είναι τόσο ήρεμη από την πολλή κούραση που θαρρείς και χαμογελά. Αριστοκρατικότερη έκφραση πόνου δεν υπάρχει, φαίνεταί μου. Και τραγικώτερη. Και φαίνεταί μου ακόμα τίποτα άλλο στον κόσμο δεν ξέρω να μοιάζει τόσο πολύ με την ψυχή του κ. Καβάφη. Έτσι θλιμένη, έτσι σεμνά απελπισμένη παρουσιάζεταί μας ύστερα από ανάκουστο μοιρολόι η ψυχή του κ. Καβάφη, κρατώντας στα χέρια της σεμνά και υπομονετικά τη χαρά της ζωής του. Όλη η ποίηση του κ. Καβάφη μάς δηγάται για κάποια μερόνυχτα, πολύ μακρυνά, πολύ μακρυνά, που ο ποιητής πολλή χαρά και πολλή θλίψη αιστάνθηκε.
Ως ότου που μια μέρα: «Χωρίς περίσκεψι, χωρίς λύπην, χωρίς αιδώ μεγάλα κ” υψηλά τριγύρω μου έχτισαν τείχη. Και κάθομαι και απελπίζομαι τώρα εδώ. Με τρώγει την καρδιά και τον νουν αυτή η τύχη, διότι πράγματα πολλά έξω να κάμω είχον. Α, όταν έκτιζαν τα τείχη πώς να μην προσέξω. Αλλά δεν άκουσα ποτέ κρότον κτιστών ή ήχον. Αναισθήτως (σ.σ: Ανεπαισθήτως) μ’ έκλεισαν από τον κόσμον έξω».
Και δε διαμαρτυρήθηκε, δεν εκίνησε το χέρι του για κάποια αντίσταση. Έσκυψε το κεφάλι στη Μοίρα κ’ υποτάχτηκε, μα δεν παρηγορήθηκε. Έτσι άφησε τα χρόνια και πήγαν και χάθηκαν οι ωραίοι καιροί της νιότης και τώρα, και τώρα, σα να το μετανοιώνει, σα να λυπάται: …Στου καφενείου του βοερού το μέσα μέρος
(σ. σ.: ο επόμενος στίχος έχει παραληφθεί και τον συμπληρώνουμε:) [σκυμένος στο τραπέζι κάθετ’ ένας γέρος] με μιαν εφημερίδα εμπρός του, χωρίς συντροφιά. Και μες στων άθλιων γηρατειών την καταφρόνια σκέπτεται πόσο λίγο χάρηκε τα χρόνια που είχε και δύναμη, και λόγο, κ’ εμορφιά. Ξέρει που γέρασε πολύ• το νοιώθει, το κυτάζει. Κ’ εν τούτοις ο καιρός που ήταν νέος μοιάζει σαν χθες. Τι διάστημα μικρό, τι διάστημα μικρό. Και συλλογιέται η φρόνησις πώς τον εγέλα• και πώς την εμπιστεύονταν πάντα – τι τρέλλα! την ψεύτρα που έλεγε• «Αύριο. Έχεις πολύν καιρό». Θυμάται ορμές που βάσταγε• και πόση χαρά θυσίαζε. Την άμυαλή του γνώσι καθ” ευκαιρία χαμένη τώρα την εμπαίζει. ….Μα απ’ το πολύ να σκέπτεται και να θυμάται ο γέρος εζαλίσθηκε. Κι αποκοιμάται στου καφενείου ακουμπισμένος το τραπέζι».
Μα πόσο αργά! Πόσο αργά το αντιλαμβάνεται αυτό ο Ποιητής και πόσο είναι περιώδυνο το παράπονο αυτό από τα χείλη του! Ο Ποιητής που πρέπει νάχει διάπλατα ανοιχτά τα παραθύρια του στη ζωή, άπληστα θέλοντας να δοκιμάζει όλο και καινούργιες ηδονές και καινούργιους καημούς. Ο Ποιητής ακούραστος αγαπητικός της τραγικής ωραιοσύνης της ύπαρξης. Που τραγουδεί με την ίδια αγάπη τον ουρανό και τη θάλασσα, τις χαρές και τα δάκρυα. Που φέρνει στα χείλη του διονυσιακά μεθώντας, όλα τα ωραία ποτήρια της Ζήσης.
Τέτοιος, δυστυχώς, δεν είναι ο κ. Καβάφης. Κυτάζει τη ζωή μέσα από τ’ αψηλά τείχη, που όπως ο ίδιος μας λέει, κάποιοι έχτισαν γύρω του. Κ’ είναι φριχτά αψηλά τα τείχη της σκλαβιάς και μαραζάρικη κι αρρωστημένη η ψυχή που αναστενάζει εκεί μέσα – δυστυχώς, για την ωραία ποίηση του κ. Καβάφη, που τόσα πράματα θα μας έλεγε αν έβγαινε στον ήλιο και στα λουλούδια, στις χιονιές και τις μπόρες.
Όταν επιπόλαια κυτάζεις τη ζωή, σκλάβος της γίνεσαι και παιγνίδι, πετώντας απ’ τη χαρά στον πόνο κι απ’ τον πόνο στη χαρά. Όταν βαθύτερα την κυτάζεις, νοιώθεις τη φριχτή ματαιότητα κάθε χειρονομίας και κάθε κραυγής. Ανέγγιχτος είσαι από τη χαρά κι από τον πόνο. Κι όταν ακόμα πιο βαθειά κυτάξεις την ύπαρξη, τόσο πιο αρμονική και τόσο πιο ωραία θα τηνε βρεις. Θα δεις, ένας ρυθμός συνταράζει σ’ ένα μουσικό ξέσπασμα ανεκλάλητης χαράς, όλα τα πράματα που ζούνε και βιάζουνται, γιατί ξέρουν πως γρήγορα θα πεθάνουν. Οι διάκρισες χαράς και πόνου, ομορφιάς κι ασκήμιας δεν υπάρχουν πιά. Όλα αδερφώνουνται και μεθούνε κυτάζοντας τον ήλιο. Ω! δεν υπάρχει πιο πολύτιμο από τη ζωή!
Κ’ ένας που θέλει με το μέταλλο ή με τους ήχους ή με τα λόγια να διαιωνίσει τις στιγμές της ζωής του, πρέπει βαθειά πρώτα να σκύψει και νακούσει τη μουσική που κλειούν τα πράματα και οι άνθρωποι. Αλλοιώς με όλη τη φαινομενική στοχαστικότητά του πολύ επιπόλαια αναλαβαίνει τη βαρύτατη ευθύνη να οδηγήσει και να διαπλάσει τις ψυχές.
Μήτε επιπόλαια αισιόδοξος, μήτε στενοσύνορα πεσιμιστής πρέπει να είναι κανείς. Η νύχτα της ζωής είναι γεμάτη άστρα. Κι όσο πιο σκοτεινή η νύχτα, τόσο πιο λαμπερά τ’ άστρα. Έτσι σ’ ένα σκαλοπάτι πιο αψηλό, αποκορυφώνουνται και σμίγουν και πλέριες γίνουνται οι δυό στενές αντίληψες.
Να ξέρεις τη φρίκη της ζωής, τη ματαιότατη και τραγικότατη και να μη σπας, παρά ν’ αντέχεις και να χαίρεσαι το θέαμα της ζήσης. Όσο πιο άρμυρα τα δάκρυα τόσο πιο ηδονικά σού δίνουν τη συναίστηση πως ζεις. Να ζεις, ν’ απλώνεις τα χέρια σου, τους λογισμούς, να χαίρεσαι τον ήλιο και τις βροχές, να νοιώθεις το χυμό της ζωής ν’ ανεβαίνει και να φουντώνει και να ξεφουντώνει μέσα στο αίμα σου, να ξέρεις πως θα πεθάνεις και να φωτοστεφανώσεις όλα με τον ηδονικότατο γαλάζιο κύκλο των εφήμερων και των ετοιμοθάνατων. Η νύχτα κ’ η θλίψη ορμή να σου γενεί για το φως και τη χαρά. Να το ευρυμέτωπο, το ολοκληρωτικό, το θεϊκό κήρυγμα της Ποίησης.
Τέτοιος δεν είναι ο κ. Καβάφης. Στάθηκε στη μέση. Δεν μπόρεσε να δει ταυτόχρονα τη διπλοπρόσωπη δακρυόγελη ζωή. Τέτοιος κανένας από όσους δικούς μας γράφουν σήμερα δεν είναι. Θαρρείς κ’ η σκέψη δε μέστωσε ακόμα ή πως ευτύς ως μεστώσει στέκει στη μέση περίφοβη και την παίρνει ο δισταγμός κι ο φόβος. Έχουμε θαρρείς και στη φιλολογική ζωή μας όλους τους πόθους της νιότης κι όλες τις ανικανότητες των γερατειών.

Κάστρο (της Κρήτης), 4/12/909

ΠΕΤΡΟΥΛΑ ΨΗΛΟΡΕΙΤΗ»